ေခတ္၀န္ကိုထမ္း၍ ေခတ္လမ္းကို ေလွ်ာက္ျခင္း (၁၀+၁၁+၁၂)
ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ ၏ ကိုယ္တိုင္ေျပာ ဘဝဇာတ္ေၾကာင္း
(မူလ လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ ေရဒီယို အစီအစဥ္၊ မိုးမခ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ျခင္း)
ဧၿပီ ၂၅၊ ၂၀၁၄
Photo by James Mackay
Copyright © James Mackay / enigmaimages.net
အပိုင္း (၁၀)
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တက္ေနစဥ္မွာပဲ သတင္းစာေလာကကို ဦး၀င္းတင္ စတင္ေျခခ်ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။
ဦးဝင္းတင္ – အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက စာအုပ္စာတမ္းေလးေတြကလည္း ထြက္ေနတာပဲဗ်။ သိပ္ၿပီးေတာ့လည္း ဟုတၱိပတၱိ မဟုတ္ဘူး။ ေစ်းကလည္း တမူးဖိုးတို႔၊ တမူး ဆိုတာ (၁) က်ပ္ဖိုး ရွစ္ေစာင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဂ်ာနယ္ေလးေတြ ထြက္တယ္ဗ်ာ။ သတင္းစာ တေစာင္ တပဲတန္သတင္းစာ တို႔ ဘာတို႔ေတာင္ ရွိတယ္ဗ်။ သူမ်ားေတြက ေလးေဖာင္ေပါ့။ ေလးေဖာင္ဆိုတာ (၁၆) မ်က္ႏွာေလာက္ ထုတ္တဲ့အခ်ိန္၊ သူတို႔က ႏွစ္ေဖာင္ေပါ့၊ (၈) မ်က္ႏွာေလာက္ထုတ္တာေပါ့။ အဲလို သတင္းစာေတြလည္း ထြက္တယ္ဗ်။
သတင္းစာေလာကတို႔ စာေပေလာကတို႔ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ က်ေတာ့လည္း နာမည္ႀကီး ဆရာေတြကလည္း ဥပမာဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ဆရာႀကီး မဟာေဆြ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ဟုတ္လား၊ ဆရာမႀကီး ခင္ေဆြဦးရဲ႕ ဖခင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဥပမာ ဆရာဇ၀နလို ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းလို ပုဂၢိဳလ္ကလည္း ေက်ာ္ၾကားတုန္းဗ်။ ေနာက္တခါ အလားတူပဲ လူထုဦးလွတို႔၊ လူထုေဒၚအမာလို သတင္းစာဆရာႀကီးေတြကလည္း အလြန္ကို ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ အခ်ိန္..ေနာ္။
အဲဒီေတာ့ ရန္ကုန္ဘက္တခါ ျပန္ၿပီးေတာ့ လွည့္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ရန္ကုန္မွာလည္း ဥပမာဆိုပါေတာ့ တိုးတက္ေရး ဦးစိန္လိုပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕မေမာင္လို ဆရာႀကီးေတြ၊ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦးလူေမာင္လို ပုဂိၢဳလ္မ်ဳိးေတြ၊ ေနာက္တခါ စာေရးဆရာ ဓူ၀ံအေနနဲ႔ အလြန္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဆရာႀကီးဦးသန္းတင္။
အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြၾကားထဲမွာေပါ့ဗ်ာ ကၽြန္ေတာ္က ေယာင္လည္ေယာင္လည္နဲ႔ အဲဒီၾကားထဲ ေရာက္သြားတယ္။ သတင္းစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း သိပ္နားမလည္ဘူး။ နားမလည္လို႔ ေရးတတ္ သားတတ္သလားဆိုေတာ့လည္း ေရးတတ္သားတတ္တဲ့အဆင့္လည္း သိပ္မေရာက္ေသးဘူး။ ကဗ်ာေရး၊ ၀တၳဳေရး၊ ေဆာင္းပါးေရး ဒီလိုဟာေလးမ်ဳိးေလာက္ေပါ့။
ကၽြန္ေတာ္စံထားရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ထဲက တေယာက္ကေတာ့ သတင္းစာသမားတိုင္း စံျပပုဂၢိဳလ္ႀကီးအေနနဲ႔သတ္မွတ္တဲ့ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္ေပါ့ဗ်ာ။ သတင္းစာကိုဖိၿပီးေတာ့၊ ဘ၀ကို ႏွစ္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ဆိုတာ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေနတဲ့ နာမည္ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း သူ႔ စာကလည္း မ်ားမ်ား ပလူပ်ံေနတဲ့စာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးဗ်။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္က ဦးခ်စ္ေမာင္ကို သိပ္ၾကည္ညိဳတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က အဲဒီထဲကို ခ်ာလည္ခ်ာလည္နဲ႔ ေရာက္သြားတာ။ ကံအားေလ်ာ္စြာပဲ ကၽြန္ေတာ္က သံေတာ္ဆင့္ဦးသိန္းေမာင္ရဲ႕ သံေတာ္ဆင့္နဲ႔သြားဆက္မိတယ္ဗ်။ သံေတာ္ဆင့္ဦးသိန္းေမာင္က ဘယ္မွာရွိလဲဆိုေတာ့ ဟိုအခ်ိန္တုန္းက ဂလုပ္႐ုပ္ရွင္႐ံုရဲ႕ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေလာက္မွာ အဲဒီမွာ သူ႔ရဲ႕ သံေတာ္ဆင့္ သတင္းစာတိုက္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေလး ရွိတယ္ဗ်။ ႏွစ္ထပ္တိုက္ေလာက္ကေလး၊ နိမ့္နိမ့္ေလးပဲ။ အဲဒီသံေတာ္ဆင့္ကေနၿပီးေတာ့ အရံထုတ္ေနတဲ့ “အက်ဳိးေဆာင္ဂ်ာနယ္” ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ပထမဦးဆံုး အေနနဲ႔ စလုပ္ဖူးတယ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ သံေတာ္ဆင့္ ကၽြန္ေတာ္ ၀င္ၿပီးေတာ့ ဟိုဟာဒီဟာ၊ ေလ့လာတဲ့ဟာ တို႔ဘာတို႔၊ ၾကည့္ဖူးတယ္။ သံေတာ္ဆင့္မွာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အယ္ဒီတာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ဦးေမာင္ေမာင္ၾကည္လို႔ဆိုၿပီးေတာ့ နာမည္ႀကီးတဲ့ သတင္းစာဆရာ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ နႏၵာတို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ ျပင္သစ္၀တၳဳေတြကို ဘာသာျပန္သြားတဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္ၾကည္ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္။
၁၉၆၃/၄ ေလာက္မွာ လုပ္သားျပည္သူ႔ေန႔စဥ္သတင္းစာကို ထုတ္တဲ့အခါမွာလည္း သူအဲဒီမွာ အယ္ဒီတာ ၀င္လုပ္ေသးတယ္ဗ်။ ဦးေမာင္ေမာင္ၾကည္ဆီမွာ ကၽြန္ေတာ္နည္းနည္းပါးပါး ဟိုဟာလုပ္ ဒီဟာလုပ္ လုပ္။ ေနာက္တခါ ဂ်ာနယ္မွာလည္းကၽြန္ေတာ္ လုပ္ေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္ အဲဒါကလည္း ဟိုလုပ္ဒီလုပ္၊ ဟိုကခိုင္းဒီကခိုင္းနဲ႔ လုပ္ရတာကိုး။ ဒီထဲမွာ အလုပ္ရဆံုးကိစၥကေတာ့ ဘာလဲဆိုေတာ့ စာေရးတဲ့ ဟာတို႔၊ တည္းျဖတ္တဲ့ ကိစၥတို႔ ေဖာင္သြင္းတဲ့ကိစၥ၊ ေဖာင္ပိတ္တဲ့ကိစၥဆိုတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ရတာထက္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဲဒီ အက်ိဳးေဆာင္ဂ်ာနယ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က ထုပ္ပိုးၿပီးရင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမရဲ႕ အခန္းတခန္းမွာရွိတဲ့ စာတိုက္ရွိတယ္ဗ် အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက၊ အဲဒီမွာ သြားသြားၿပီးေတာ့ ပို႔ရတဲ့ အဆင့္ေလာက္ပါပဲဗ်ာ။
သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္က သတင္းစာေလာကထဲကို စၿပီးေတာ့ ေျခခ်မိတယ္၊ အသိအကၽြမ္းေလး နည္းနည္းပါးပါးရွိတယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခဲစာလံုးအေၾကာင္းေလး နည္းနည္းနားလည္တယ္၊ စာမ်က္ႏွာဖြဲ႕တဲ့အေၾကာင္းေလး နည္းနည္းနားလည္တယ္၊ ေခါင္းစဥ္တပ္တဲ့ အေၾကာင္းေလး နည္းနည္းနားလည္တယ္၊ ဘာသာျပန္တဲ့ အေၾကာင္းေလး နည္းနည္းနားလည္တယ္၊ စသည္ေပါ့ဗ်ာ၊ တိုလီမုတ္စေပါ့။ ဒီေလာက္ပဲ သိၿပီးေတာ့ ေလးငါးရွစ္လလည္းၾကာေရာ ပိတ္သြားေရာဗ်။ ၁၉၅၀ ထဲေလာက္ ေရာက္သြားၿပီေပါ့။
အဲဒီတုန္းက စာနယ္ဇင္းသမားအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူ႔လိုပဲ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေဆာင္မွာေနရင္း အလုပ္လုပ္ၾကတယ္လို႔ ဦး၀င္းတင္က ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
ဦးဝင္းတင္ – ေက်ာင္းေဆာင္မွာက အဲဒီေခတ္တုန္းက ထမင္းခတို႔ ဟုတ္လား၊ အေဆာင္ေနခတို႔ အားလံုးစုစုေပါင္း (၆၀) ပဲ က်တယ္ဗ်။ ထမင္းလခက (၄၈) က်ပ္ေပးရတယ္။ အေဆာင္ေနခက (၁၀) ေလာက္ေပးရတယ္။ မဂၢဇင္းေၾကးဆိုၿပီးေတာ့ ႏွစ္က်ပ္ေလာက္ေပးရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေငြ (၆၀) ေပးလိုက္ရင္ ေက်ာင္းမွာေနလို႔ရတယ္ဗ်။ ေနာက္ ကမာရြတ္ကေန၊ ေက်ာင္းကေနၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲကိုထြက္ရင္လည္း တရက္ကို တမူးဆိုရင္လည္း ရွစ္ရက္ေလာက္ၾကာမွ (၁) က်ပ္ေလာက္ကုန္တယ္၊ ခရီးစရိတ္ေပါ့။
ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က အဲဒီမွာ ဂ်ာနယ္ေလးလည္း လုပ္ရင္း ေက်ာင္းမွာလည္း ေနတယ္။ ဂ်ာနယ္သြားလုပ္တယ္၊ သတင္းစာမွာသြားလုပ္တယ္။ ဟိုကသင္ ဒီကသင္ ဟိုလူခိုင္းတာလုပ္ ဒီလူခုိင္းတာလုပ္နဲ႔ အဲလိုနဲ႔ေနရင္း ရွစ္လေလာက္လည္းၾကာေရာ ဂ်ာနယ္က ျပဳတ္သြားေရာဗ်။ တခါ သတင္းစာကပ္မယ္ဆိုျပန္ေတာ့လည္း သံေတာ္ဆင့္မွာလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ေနရာေပးႏိုင္ေလာက္ေအာင္၊ အလုပ္ခန္႔ႏိုင္ေလာက္ေအာင္လည္း သိပ္ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္းမရွိဘူး၊ သူကိုယ္တိုင္လည္း သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ျပဳတ္သြားျပန္ေရာဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီမွာ ရန္ကုန္သတင္းစာကို သြားဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္။
ေခတ္၀န္ကိုထမ္း၍ ေခတ္လမ္းကိုေလွ်ာက္ျခင္း အပိုင္း (၁၀) ကို ဒီမွာတင္ ရပ္နားခြင့္ျပဳပါ။ ဦး၀င္းတင္ စာေပဗိမာန္ အလုပ္ ေလွ်ာက္ ျဖစ္ပံု ႏွင့္ တကၠသိုလ္ ပထမႏွစ္ ဘီေအ ၀ိဇၨာတန္း အေၾကာင္းကို ေရွ႕အပတ္မွာ ဆက္ၿပီး တင္ျပပါရေစခင္ဗ်ာ။
အပိုင္း (၁၁)
ဦးဝင္းတင္ – အဲဒီမွာ စကားျဖတ္ေျပာရင္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္က… စာေပဗိမာန္ စာျပဳရာထူး ေလွ်ာက္ ျဖစ္သြားတယ္။ စာျပဳအရာရွိ ဆိုတာ ဟိုကစာဒီကစာ၊ အဂၤလိပ္စာေတြစု ၿပီးေတာ့ ျမန္မာလုိ ျပန္ေရးရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေတြကိုမွ အယ္ဒီတာဆီတင္ျပ၊ အယ္ဒီတာကမွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ဆီတင္ျပၿပီးေတာ့ စာအုပ္ျဖစ္ျဖစ္ဘာျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ စသည္ေပါ့၊ စာကိုျပဳေပးတဲ့သူ၊ စာျပဳအရာရွိေခၚတယ္။
သူငယ္ခ်င္း ကိုေက်ာ္တင့္ ကေန အဲဒီ အလုပ္ေခၚေနတယ္ဗ်၊ ခင္ဗ်ားေလွ်ာက္ပါ့လား ေနာ္ ဆိုၿပီး တိုက္တြန္းတယ္။
ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဘာမွလည္း လုပ္စရာလည္းမရွိဘူး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စာေပပိုးေလးကလည္း နည္းနည္း၀င္ေနၿပီဗ်၊ ေက်ာင္းကေတာ့ တက္ေနတာပဲေပါ့ဗ်ာ ဟုတ္လား၊ ဥပစာတန္းလည္း ကၽြန္ေတာ္ ေအာင္ၿပီးၿပီ။ ေက်ာင္းမွာလည္း ေနတုန္းပဲ။
သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ စာေပလုပ္ငန္းပဲ လုပ္ခ်င္ေတာ့တယ္ဆိုေတာ့ သူေျပာေတာ့ အဲေကာင္းသားပဲဗ်ာ ဆိုၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေလွ်ာက္လႊာေလးေရးတယ္ဗ်ာ။ ေရးၿပီးေတာ့ သူ႔လက္ထဲပဲ ေပးလိုက္တယ္။ သူကပဲ အဲဒါကိုယူၿပီးေတာ့ ေလွ်ာက္လႊာေတြလက္ခံတဲ့ဌာနကို ေပးလိုက္တယ္ဗ်။ ေပးလိုက္ၿပီး ေမ့သြားေရာ ကၽြန္ေတာ္ ဒီလိုပဲေနတယ္။
အဲဒါနဲ႔ ပထမႏွစ္ ဘီေအ၀ိဇၨာတန္းကို စၿပီးေတာ့ တက္တယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ကၽြန္ေတာ္ ဘီေအ မွာ ဘာယူလဲဆိုေတာ့ ဘာသာရပ္ အေနနဲ႔ကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာစာကၽြန္ေတာ္တို႔ သင္စရာမလိုေတာ့ဘူးဗ်။ ဘီေအတန္းက်တဲ့ အခါက်ေတာ့ မူရင္းအဂၤလိပ္စာလို႔ေခၚတဲ့ Compulsory English ေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါဘီေအမွာ ယူကိုယူရတဲ့ အဂၤလိပ္စာ။ ေနာက္တခု ကေတာ့ Political Science လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဗဒ သင္ရတယ္ဗ်ာ။ Modern History လို႔ေခၚတဲ့ ဥေရာပေခတ္သစ္သမိုင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယူရတယ္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ English Literature ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာေတြကို ယူတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီဘာသာေတြကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ အလြန္ထိပ္တန္းက်တဲ့ ဘာသာတြဲေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီဟာက BCS တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ အဲဒီေခတ္တုန္းက ေခတ္စားတဲ့ အရာရွိ စာေမးပြဲတို႔ဘာတို႔ ၀င္ေျဖတာတို႔၊ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း အစိုးရဌာန စာေမးပြဲေတြ ၀င္ေျဖတာတို႔ ေနာက္တခ်က္ ကလည္း ခုနကေျပာသလို ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ အေနနဲ႔က်ေတာ့လည္း နည္းနည္းဟို ဂုဏ္သေရနည္းနည္းပိုၿပီးေတာ့ရွိတဲ့ ဘာသာတြဲေပါ့ဗ်ာ။
အဲ လူအမ်ားႀကီးယူတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း အဲဒါ ကၽြန္ေတာ္လည္း ယူလိုက္တာပါပဲ။ ယူၿပီးေတာ့ လက္ခ်ာေတြေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ နားေထာင္တယ္ဗ်။ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ သင္ပံုသင္နည္းတို႔၊ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ ကဗ်ာကို ဖြင့္ဆိုပံုတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္သေဘာက်တယ္၊ သြားနားေထာင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။
ထူးထူးျခားျခားမွတ္မိတာကေတာ့ အိုမာခယမ္ဆိုတဲ့ ပါရွင္ကဗ်ာဆရာႀကီးေပါ့ဗ်ာ၊ အခုေခတ္ေတာ့ အီရန္လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ကဗ်ာဆရာႀကီး ထြက္တယ္ဗ်ေနာ္။ သခၤ်ာပညာရွင္ႀကီးလည္း ျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ထင္ရွားတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီးလည္း ျဖစ္တယ္။ အိုမာခယမ္ရဲ႕ကဗ်ာေတြကို ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာကၽြန္ေတာ္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲေရာက္တဲ့ အခါမွာ အသံုးက်တယ္ေပါ့ဗ်ာ ဟုတ္လား။ အက်ဥ္းေထာင္ဆိုတာဟာ ေက်ာင္းသင္ခန္းနဲ႔အတူတူပဲ၊ ထူးမျခားနားပဲ၊ ဆိုတဲ့ကဗ်ာမ်ဳိးေလးေတြကို အဲဒီေခတ္ကစၿပီးေတာ့ သင္ဖူးတယ္ေပါ့ဗ်ာ။
အလားတူပဲ ဒီ တက္နစ္ဆန္တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့၊ ေရာဘတ္ ဘေရာင္နင္တို႔ရဲ႕ ကဗ်ာေတြေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွိတ္စပီးယားရဲ႕ ျပဇာတ္ေတြ၊ Othello တို႔ဘာတို႔ Macbeth တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ဟာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သင္ရတယ္။
ေျပာရင္းဆိုရင္း ေမာင္စြမ္းရည္ရဲ႕ ကဗ်ာတပုဒ္ကို သြားသတိရတယ္။ Macbeth ဘုရင္ႀကီးက လူေတြဘာေတြ သတ္လြန္းအားႀကီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္က ကဗ်ာတပုဒ္ေရးဖူးတယ္၊ “ဆပ္ျပာ” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာ။ ဗမာျပည္မွာကလည္း မဆလ လက္ထက္မွာ ဆပ္ျပာက အလြန္ရွားေနတဲ့အခ်ိန္…။ ဒီ Macbeth ဘုရင္ႀကီးကလည္း သူ႔လက္ကိုေဆးခ်င္လို႔ ဆပ္ျပာကလည္း မရွိဘူး။ သူ႔လက္ေဆးခ်င္တဲ့အေၾကာင္းက ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူသည္လူေတြသတ္လြန္းအားႀကီးလို႔ သူ႔လက္ကလည္း ေသြးစြန္းေနတဲ့လက္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီလက္ကိုေဆးဖုိ႔ ဆပ္ျပာကလည္းမရွိဆိုတဲ့ အဲလိုဆန္ဆန္ကဗ်ာေလးေတြကို ကဗ်ာေရးတာ၊ အလြန္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ကဗ်ာဗ်ာ။
အဲလိုေပါ့ဗ်ာ၊ ပက္ထရန္ရီဇက္စာအုပ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးသင္ရတယ္၊ H.G. Well ၀တၳဳစာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးသင္ရတယ္။ အလားတူပဲ ႏိုင္ငံေရးေဗဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဆရာ ဦးဘညြန္႔က စကားေျပာတာ တယ္ေကာင္းတာကိုးဗ်။ အဂၤလိပ္စာကလည္း အသံေနအသံထား၊ အျဖတ္အေတာက္ တယ္ေကာင္းတာကိုး။ အဂၤလိပ္တေယာက္မ်ား ေျပာေနသလားလို႔ ထင္ရေအာင္ကို ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ့၊ ပေလတိုတို႔ဘာတို႔ ေခတ္ကေနၿပီးေတာ့၊ ေဆာ့ခရိတ္တီးဆိုပါစို႔၊ ေခတ္ကေနၿပီးေတာ့ ေဟာ့တုိ႔ေလာ့ဒ္တို႔ စသည္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မ်ဳိးစံုအေၾကာင္း၊ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ေက်ာင္းမတက္လွေပမယ့္လို႔ ဆရာဦးဘညြန္႔ရဲ႕ လက္ခ်ာလိုဟာမ်ဳိး၊ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ရဲ႕ လက္ခ်ာလိုဟာမ်ဳိး၊ သြားၿပီး တက္တက္နားေထာင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဇြန္ေလာက္လည္းက်ေရာ ကိုေက်ာ္တင့္ကေနၿပီးေတာ့ တရက္ စာယူလာတယ္ဗ်။ စာေပဗိမာန္ရဲ႕ စာျပဳရာထူးအတြက္၊ ယူလာၿပီး ကို၀င္းတင္တဲ့ ခင္ဗ်ားစာေမးပြဲသြားေျဖေပေတာ့ ဆိုေတာ့၊ ဒါနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ တရက္ အဲဒီၿမိဳ႕မေက်ာင္းမွာ ေျဖရတယ္ဗ်။ ေျဖတဲ့လူက အားလံုးေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ကို ၀င္ေျဖၾကတာဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ စာေပဗိမာန္မွာက အလုပ္ခ်ိန္ သူမ်ားထက္ တနာရီေလာက္ေလ်ာ့တယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ နယ္ကိုမသြားရဘူး ဟုတ္လား၊ လခေကာင္းတယ္၊ ဒီဟာကို၀ိုင္းတိုးၿပီးေတာ့ ေျဖၾကတယ္ဗ်။
တလေလာက္ၾကာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က စာေမးပြဲေအာင္သြားတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္ ငါးေယာက္ေအာင္တယ္ဗ်။ ၁၉၅၀ ေအာက္တိုဘာလဆန္း (၁) ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္ စာေပဗိမာန္မွာ စာျပဳ စၿပီးေတာ့ လုပ္ရတယ္ဗ်။ ၀န္ထမ္းေယာင္ေယာင္ ဘာေယာင္ေယာင္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ စာေပေလာကထဲကို ေရာက္တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့ဗ်ာ။ စာေပဗိမာန္ကိုေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ စာေပေလာကသတင္းစာေလာကမွာ လူေတြရဲ႕ဆက္ဆံပံု၊ ေျပာဆိုပံု၊ အလုပ္လုပ္ပံု၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြက ေတာ္ေတာ္ကြာတာပဲဗ်ာ။ စာေပဗိမာန္က အစိုးရ႐ံုးႀကီးတ႐ံုးမွာ အရာရွိႀကီးလုပ္ကိုင္ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ့္မ်က္စိထဲမွာ နည္းနည္းမွမေပ်ာ္ပိုက္ဘူး။
သို႔ေသာ္ အဲဒီလို ခမ္းႀကီးနားႀကီးနဲ႔ လူေတြေနထုိင္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဌာနမွာပဲ၊ ကၽြန္ေတာ့္ကို လူရာသြင္းၿပီးေတာ့ စကားေျပာတဲ့ စာေရးဆရာႀကီးေတြလည္း ကၽြန္ေတာ္သြားေတြ႕ရတယ္ဗ်။ အဲဒီထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိတဲ့လူဆိုရင္ေတာ့ အႀကီးဆံုးပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ေပါ့ဗ်ာ၊ စာေပေက်းဇူးရွင္ ေပါ့။
ေခတ္၀န္ကိုထမ္း၍ ေခတ္လမ္းကိုေလွ်ာက္ျခင္း အပိုင္း (၁၁) ကို ဒီမွာတင္ ရပ္နားခြင့္ျပဳပါ။ ဦး၀င္းတင္ AFP မွာ ညပိုင္း သတင္း အယ္ဒီတာ လုပ္ျဖစ္ပံု ႏွင့္ အိုးေဝ ဦးညိဳျမ ရဲ႕ အိုးေဝ မွာလည္း ဝင္ေရာက္ ကူညီျဖစ္ပံု အေၾကာင္းေတြကို ေရွ႕အပတ္မွာ ဆက္ၿပီး တင္ျပပါရေစခင္ဗ်ာ။
အပိုင္း (၁၂)
ဦးဝင္းတင္ – အဲဒီ အခ်ိန္ က်ေနာ္ AFP မွာလည္း ညပိုင္း လုပ္ျဖစ္တယ္ ဗ်။ AFP ဆိုတာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့၊ ထင္ရွားတဲ့ ျပင္သစ္ သတင္းဌာနပဲဗ်ေနာ္။ Reuter ဆိုတာ အဂၤလိပ္၊ AP နဲ႔ UPI က အေမရိကန္သတင္းဌာန စသည္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဲဒီလိုရွိသလိုပဲ AFP ကလည္း ျပင္သစ္သတင္းဌာနေပါ့ဗ်ာ။
အဲဒီသတင္းဌာနကလည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ခပ္ခ်ာခ်ာပါဗ်ာ။ ခပ္ခ်ာခ်ာဆိုတာ စက္မႈနည္းပညာေတြအရ ခပ္ခ်ာခ်ာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တယ္လီပရင္တာေတာင္ မရွိေသးဘူးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာနဲ႔လုပ္ရလဲဆိုေတာ့ ေမာ့စ္ကုတ္ (Morse Code) လို႔ေခၚတဲ့ ဒီ တီတီတီတီဆိုတဲ့ ဒီေမာ့စ္ကုတ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ရတယ္ဗ်။ အဲဒါေတြကို ေမာ့စ္ကုတ္ေတြကို ဖမ္းတဲ့လူေတြက ဘယ္သူေတြလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဆက္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး႐ံုးက အလုပ္သမားေတြေပါ့ဗ်ာ၊ အဲဒီ ေမာ့စ္ကုတ္ ဖမ္းတတ္တဲ့လူေတြေပါ့၊ Wireless Operator ေခၚတာေပါ့ဗ်ာ၊ သူတို႔အားတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ လာလုပ္တယ္။
အဲဒီေတာ့ ေမာ့စ္ကုတ္လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာက သူက၊ အသံၾကားတာ သူက ႐ိုက္ေနတာ။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ ေဘာလံုးပြဲရွိတယ္ဆိုရင္ တုိက္႐ိုက္အသံလႊင့္တာေတြ ရွိတယ္။ ေဘာလံုးဆြဲရင္သူတို႔က လက္ကေန တီတီတီ ဆိုတာကို ႐ိုက္ေနတာပဲဗ်။ တဘက္ကလည္း ေဘာလံုးပြဲအသံလႊင့္ေနတာကို နားေထာင္တာပဲဗ်။ တခါတေလက် လူဆိုတာက အမွားေတြလည္း ပါတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ အဲဒီ ေဘာလံုးပြဲတို႔ဘာတို႔ လာတဲ့အခါမွာ ျပင္ေပေတာ့ပဲ။ ၿမိဳ႕ေတြရဲ႕ အမည္နာမည္ေတြ စာလံုးေပါင္းေတြမွား၊ စသည္ေတာ့ ျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္ ေပ်ာ္စရာလည္းေကာင္းတယ္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္တာပဲ၊ တခါတေလ ညဆိုရင္ တခါတေလ တစ္နာရီ၊ ႏွစ္နာရီအထိ လုပ္တာပဲဗ်။
ေနာက္တခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဲဒီတုန္းကဆိုရင္၊ ကၽြန္ေတာ့္တာ၀န္ဆိုလို႔ရွိရင္ ညေနေျခာက္နာရီေလာက္ ေရာက္တယ္၊ သတင္းေတြ ကၽြန္ေတာ္ တည္းျဖတ္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေတြေပါ့ဗ်ာ ျဖတ္၊ ဆက္ၿပီးေတာ့ Edit လုပ္၊ Edit လုပ္ၿပီးရင္ ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ကိုပို႔ရလဲဆိုေတာ့ ဟံသာ၀တီတို႔၊ ရန္ကုန္သတင္းစာတို႔ ဆိုတာမ်ဳိးေတြကို ဗမာ့ေခတ္ဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြကို ပို႔ရတယ္ဗ်။ ေနးရွင္း ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပို႔ရတယ္ဗ်။
တခါ မနက္အေစာႀကီးဆိုလို႔ရွိရင္၊ ငါးနာရီေလာက္မွာ လူထုသတင္းစာတိုက္က မႏၱေလးမွာရွိေတာ့၊ လူထုသတင္းစာတိုက္ကို အဲဒီကၽြန္ေတာ္တို႔ အဲဒီ ညကေနၿပီးေတာ့ရတဲ့ သတင္းေတြ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ ပို႔ရတယ္ဗ်။ ပို႔ၿပီးေတာ့ ပို႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ေလယာဥ္ပ်ံက ေျခာက္နာရီေလာက္ဘာေလာက္ ထြက္တယ္နဲ႔တူပါတယ္။ လူထုသတင္းစာက ေနၿပီးေတာ့ ကားလႊတ္ၿပီးေတာ့ သတင္းေတြကို ယူတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ငါးနာရီေလာက္ ထၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးသတင္းေတြကို လူထုကို ထည့္ေပးလိုက္တယ္။
အဲဒီမွာ ဘာအခ်က္တခု သြားရလဲဆိုေတာ့ သတင္းစာနဲ႔သြားခ်ိတ္မိတာ။ အဲဒီ စပက္လမ္းနဲ႔ ႏွစ္လမ္းေလာက္ျခားတဲ့ လြစ္စလမ္းမွာ အိုးေ၀သတင္းစာရွိတယ္။ နာမည္ေက်ာ္သတင္းစာဆရာႀကီး ဦးညိဳျမ ဦးစီးထုတ္တဲ့ အိုးေ၀သတင္းစာေပါ့။ အိုးေ၀ကလည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက စုတ္ျပတ္သတ္ေနတာ။ ပိုက္ဆံလည္းမရွိဘူး၊ သတင္းေထာက္လည္းမရွိဘူးဗ်ာ။ ေတာ္ၾကာဟိုလူက၀င္လာလိုက္၊ လုပ္သြား၊ ထြက္သြားလိုက္၊ ဒီလူက၀င္လာ၊ လုပ္သြားထြက္သြားလုိက္၊ သတင္းစာတကၠသိုလ္ဆိုတဲ့ နာမည္ရွိတဲ့အတုိင္းပဲ ဒီသတင္းစာမွာ ေၾကးမံုဦးေသာင္းလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး၊ စိန္ခင္ေမာင္ရီလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး၊ သာဂဒိုးလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး၊ အျခားအျခားေသာ နာမည္ႀကီးသတင္းစာဆရာေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လုပ္ကိုင္ဖူးတဲ့သတင္းစာဗ်ေနာ္။
ဒါေပမဲ့လို႔ လုပ္ငန္းအုပ္ခ်ဳပ္မႈတို႔ စီစဥ္မႈတို႔မွာ ဦးညိဳျမက ျဖစ္ကတတ္ဆန္း လုပ္တတ္တယ္၊ သို႔မဟုတ္လည္း ငါ့သတင္းစာဆိုတဲ့ ဟန္မ်ဳိး အာ႐ံုစြဲလမ္းမႈေတြ သိပ္မထားဘဲနဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူ၊ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလး လုပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာခ်င္ေျပာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုလုပ္တတ္တဲ့အတြက္ သတင္းစာက တကယ့္ကို ပရမ္းပတာပဲဗ်ာ။ ျဖစ္ခ်င္သလိုျဖစ္ေနတဲ့ သတင္းစာေပါ့ဗ်ာ။
အဲဒီေတာ့ အဲဒီသတင္းစာမွာက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သတင္းေထာက္တေယာက္ပဲရွိတယ္ဗ်။ သို႔မဟုတ္လည္း အယ္ဒီတာအဖြဲ႕အထဲမွာ ပုဂိၢဳလ္တေယာက္တည္းပဲရွိတယ္ဗ်။ အဲဒီလူက ဘယ္သူလဲဆိုေတာ့ ပခုကၠဴၿမိဳ႕သားေပါ့ဗ်ာ၊ ရဲေဘာ္ေဟာင္း ကိုဘထူးဆိုတာ ရွိတယ္ဗ်။ ေနာက္ေတာ့ ကိုဘထူးက ဂါးဒီးယန္းသတင္းစာမွာ သြားၿပီးေတာ့ သတင္းေထာက္အျဖစ္နဲ႔ လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုဘထူးက ဘာလုပ္လည္းဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆီ လာလာၿပီးေတာ့ လည္တယ္။
ကိုဘထူးက ဘယ္သူနဲ႔သိလဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုေရႊေမာင္ဆိုတာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အလြန္နာမည္ေက်ာ္တဲ့ သတင္းစာဆရာ၊ ဓာတ္ပံုသတင္းေထာက္၊ သို႔မဟုတ္ သတင္းစာထဲမွာ ေဆာင္းပါးရွင္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီကိုေရႊေမာင္ကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ AFP မွာ ဦးစိန္ရီရဲ႕ တပည့္အေနနဲ႔ စၿပီးေတာ့ ဓာတ္ပံုပညာတို႔ဘာတို႔ အလုပ္သင္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔လည္း တနယ္တည္းသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔အလြန္ခင္တယ္။ ရင္းလည္းရင္းႏွီးတယ္။ ေသတဲ့အထိ အလြန္႔ကို ရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြေတြေပါ့ဗ်ာ။
ကိုေရႊေမာင္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔က ရင္းႏွီးတယ္၊ ကိုေရႊေမာင္နဲ႔ ကိုဘထူးကလည္း ရင္းႏွီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုဘထူးက ကၽြန္ေတာ့္ကို သူ႔သတင္းစာမွာ နည္းနည္းပါးပါး ၾကည့္ေပးပါ။ လာလည္ပါဦးဆိုတဲ့အတြက္ တခါတေလ ကၽြန္ေတာ္သြားၾကည့္တယ္။ ၾကည့္ရင္းကေန သူတို႔လိုအပ္မယ္ထို႔ ထင္တဲ့အတိုင္းပဲ ႏိုင္ငံျခားသတင္းတို႔ဘာတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္ အားတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာသာေတြဘာေတြ ျပန္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီဟာကိုယူသြားၿပီးေတာ့ အုိးေ၀မွာ ထည့္တယ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ အိုးေ၀က ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့ AFP မွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေတြကို မ၀ယ္ရဘဲနဲ႔ အလကားရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္ၿပီးသားရတယ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ အိုးေ၀က ေတာ္ေတာ္နိပ္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။
အဲလိုအေနအထားမွာ ဘာတခါ ပိုလာလဲဆိုေတာ့ အဲဒီဗုိလ္ဘထူးဆိုတဲ့လူက ဆရာဦး၀င္းတင္.. ခင္ဗ်ား ဒီတိုင္းေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔ဗ်ာ၊ သတင္းစာေလးပါ ေဖာင္ေလးပါ ကိုင္ေပးပါဦး ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း လုပ္ခ်င္ခ်င္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဲ တခါတေလ ၀င္ထုိင္ေပးတယ္။ တစ္နာရီ ႏွစ္နာရီ၊ တစ္ခါတေလလည္း ႏွစ္နာရီသံုးနာရီအထိ ၾကာတယ္
ေခတ္၀န္ကိုထမ္း၍ ေခတ္လမ္းကိုေလွ်ာက္ျခင္း အပိုင္း (၁၂) ကို ဒီမွာတင္ ရပ္နားခြင့္ျပဳပါ။ ဦး၀င္းတင္ မႏၱေလး လူထု သတင္းစာ ကိုေတာင္ ေရာက္ မလို ၾကံဳခဲ့ရမႈေတြ အပါအဝင္ သူ ၏ သတင္းစာဆရာ ဘဝ အဦး အျဖစ္အေပ်က္ ေတြကို ေရွ႕အပတ္မွာ ဆက္ၿပီး တင္ျပပါရေစခင္ဗ်ာ။
(ဆရာဦးဝင္းတင္ အမွတ္တရ ဆက္လက္ တင္ဆက္ပါဦးမည္။ အစီအစဥ္ မူလတင္ဆက္ခဲ့သည့္ လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ (RFA) ျမန္မာပိုင္း ႏွင့္ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ စနစ္တက် ေစတနာ ထား စာျပန္ရိုက္ တင္ေပးသည့္ ေတဇာစပ္စု http://tazarsattsuu.blogspot.co.uk/ ကို ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္း မိုးမခ က မွတ္တမ္းျပဳအပ္ပါသည္။)