Aung Din – ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ခံျခင္းမူဝါဒ (Income Tax Policy)

 ေအာင္ဒင္ ။ မတ္ ၂၃၊ ၂၀၁၄

 #သက္သာခြင့္မ်ား

ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ခံတဲ့ေနရာမွာ ရတဲ့ဝင္ေငြအားလုံးအေပၚ ရာခိုင္ႏႈံးသတ္မွတ္ျပီး ေကာက္ခံတာေတာ့ မဟုတ္ပါ၊ အခြန္ထမ္းေဆာင္သူအတြက္ သက္သာခြင့္ေတြေပးထားျပီး သက္သာခြင့္ (Deduction/Exemption) ေတြကို ခုႏွိမ္ျပီး က်န္တဲ့ေငြကိုမွ ဝင္ေငြခြန္စည္းၾကပ္သင့္ေသာ ဝင္ေငြ (Taxable Income) လို႕ သတ္မွတ္တာပါ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာ့ သက္သာခြင့္မ်ားအျဖစ္ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ (၁) အိမ္ေထာင္ဘက္ (၂) မွီခိုသူသားသမီး (၃) တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ပညာသင္စားရိတ္၊ (၄) ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္သူမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးအာမခံ၊ (၅) ေရႊ႕ေျပာင္းစားရိတ္၊ စတာေတြ သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ ဝင္ေငြခြန္စည္းၾကပ္မႈအရ ဥပမာအားျဖင့္ အခြန္ထမ္းေဆာင္သူဟာ လူလြတ္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၆၁၀၀၊ အိမ္ေထာင္ဦးစီးျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၈၉၅၀ သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ အိမ္ေထာင္ဘက္နဲ႕ မွီခိုသူသားသမီးမ်ားအတြက္ တစ္ေယာက္ကို ေဒၚလာ ၃၉၀၀ ႏႈံး သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ သားသမီး သို႕မဟုတ္ ကိုယ္တိုင္ရဲ့ တစ္ႏွစ္အတြင္းသုံးစြဲခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ပညာသင္စားရိတ္ကို သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ ေနအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းလို႕ ကုန္က်စားရိတ္၊ က်န္းမာေရးအာမခံအတြက္ ေပးရေငြမ်ားကို သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ အိမ္ေထာင္ကြဲေနသူျဖစ္ရင္ သူေပးေဆာင္ေနရတဲ့ မယားစားရိတ္၊ ကေလးစားရိတ္ေတြကို သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ အရစ္က်စနစ္နဲ႕ အိမ္ဝယ္ထားတယ္ဆိုရင္ အိမ္အတြက္ လစဥ္ေပးေဆာင္ရေငြ၊ အစိုးရထံက ပိုက္ဆံေခ်းျပီး ေက်ာင္းတက္ထားလို႕ အေႂကြးျပန္ဆပ္ေနရတယ္ဆိုရင္ လစဥ္ေပးသြင္းေနရတဲ့ အတိုးေငြ စတာေတြကို သက္သာခြင့္ျပဳပါတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားအတြက္ အျခားသက္သာခြင့္မ်ားလည္း ရွိပါေသးတယ္၊ အဆိုပါ သက္သာခြင့္မ်ားအားလုံးကို ေပါင္းျပီး တစ္ႏွစ္တာဝင္ေငြထဲက ႏႈတ္ျပီးမွ က်န္တာကို အခြန္စည္းၾကပ္သင့္ေသာဝင္ေငြလို႕ သတ္မွတ္တာပါ၊

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ သက္သာခြင့္ေတြ သိပ္မမ်ားလွပါ၊ အိမ္ေထာင္ဘက္တစ္ဦးအတြက္ က်ပ္ သုံးသိန္း၊ ကေလးတစ္ေယာက္အတြက္ က်ပ္ ၂သိန္း သက္သာခြင့္ေပးတယ္လို႕ သိရပါတယ္၊ လက္ရွိဥပေဒအရ ဥပမာအားျဖင့္ တစ္ႏွစ္ကို ဝင္ေငြ က်ပ္ (၁၅) သိန္းရသူတစ္ဦးဟာ အိမ္ေထာင္ဘက္အတြက္ က်ပ္ (၃) သိန္း၊ ကေလး (၂) ေယာက္အတြက္ က်ပ္ (၄) သိန္း၊ စုစုေပါင္း က်ပ္ (၇) သိန္းသာ သက္သာခြင့္ရျပီး က်န္တဲ့က်ပ္ (၈) သိန္းအေပၚမွာ ဝင္ေငြခြန္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ သက္သာခြင့္နည္းေတာ့ အခြန္စည္းၾကပ္ရမည့္ ဝင္ေငြမ်ားျပီး ဝင္ေငြခြန္ပမာဏလည္း မ်ားျပားပါတယ္၊ သက္သာခြင့္စုစုေပါင္းဟာ ဝင္ေငြရဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈံး သို႕မဟုတ္ က်ပ္ သိန္း (၁၀၀) ထက္မေက်ာ္ရလို႕လည္း ကန္႕သတ္ထားပါတယ္၊

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အထက္ကေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္း တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ က်ပ္ (၂၄) သိန္းရွိသူေတြေတာင္မွ ကုန္ေစ်းႏႈံးၾကီးျမင့္မႈနဲ႕ အေထြေထြစီးပြါးေရးၾကပ္တည္းမႈၾကီးအတြင္းမွာ မႏိုင္မနင္းရုန္းကန္လႈပ္ရွားေနၾကရတာမို႕ လူလတ္တန္းစားလို႕ မေခၚႏိုင္ပါ၊ သူတို႕လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ခံရာမွာ သက္သာခြင့္ေတြ ပိုျပီးေပးသင့္ပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမမဲ့၊ ယာမဲ့၊ ေနအိမ္မဲ့ျပည္သူေတြက မ်ားလြန္းလွပါတယ္၊ 

ဒါေၾကာင့္မို႕ မိသားစုတစ္စုရဲ့ ဘဝကို ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူတို႕ရွာေဖြရရွိတဲ့ တစ္လတာဝင္ေငြရဲ့ အမ်ားစု (၄၀ ကေန ၆၀ ရာခိုင္ႏႈံးေလာက္) ကို အိမ္ငွါးခအျဖစ္ သုံးစြဲေနၾကရပါတယ္၊ ရန္ကုန္ကို ဗဟိုျပဳျပီး အိမ္ငွါးခေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ျမိဳ႕စြန္ျမိဳ႕ဖ်ားေတြမွာ အိမ္လခ တစ္လ က်ပ္ ေျခာက္ေသာင္းကေန တစ္သိန္းေက်ာ္၊ ဆင္ေျခဖုန္းျမိဳ႕နယ္ေတြမွာ က်ပ္ တစ္သိန္းနဲ႕ ႏွစ္သိန္းၾကား၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕လယ္က တိုက္ခန္းေတြက တစ္လကို က်ပ္ ႏွစ္သိန္းကေန ေလးသိန္းအထိရွိၾကျပီး ဒီႏႈံးေတြအားလုံးဟာ အိမ္ေသးေသးေလးတစ္လုံးရဲ့ တစ္ျခမ္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ေပ ၂၀ X ေပ ၄၀ တိုက္ခန္းက်ဥ္းကေလး အတြက္ျဖစ္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ လစာကို တစ္လတစ္ၾကိမ္ေပးရတာ မဟုတ္ပဲ ေျခာက္လစာ၊ တစ္ႏွစ္စာေပါင္းျပီး ၾကိဳေပးၾကရတာပါ၊ စာခ်ဳပ္သက္တမ္းတိုးတာနဲ႕အမွ် အိမ္လခလည္း တိုးပါေသးတယ္၊ ဝင္ေငြထဲက အမ်ားစုကို ေနဖို႕အတြက္ မျဖစ္မေနသုံးလိုက္ရျပီး က်န္တဲ့ပိုက္ဆံက လမ္းစားရိတ္၊ စားေသာက္စားရိတ္ေတြနဲ႕ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ကုန္ဆုံးသြားတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ အစိုးရက သာမာန္ျပည္သူမ်ားရဲ့ ဘဝအခက္အခဲေတြကို စာနာတဲ့အေနနဲ႕ ဝင္ေငြခြန္သက္သာခြင့္ေတြ ပိုျပီးခြင့္ျပဳဖို႕လိုအပ္ပါတယ္၊

#ဝင္ေငြခြန္စည္းၾကပ္ႏႈံး

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ ဝင္ေငြခြန္စည္းၾကပ္တဲ့ ႏႈံးက သိပ္မမ်ားလွပါ၊ ဒါေပမည့္ မမွ်တပါ၊ ေအာက္ပါဇယားကို ၾကည့္ပါ၊

သတ္မွတ္ထားေသာ သက္သာခြင့္မ်ားခုႏွိမ္ျပီးေနာက္ အခြန္စည္းၾကပ္ထိုက္သည့္ ဝင္ေငြႏွင့္ အခြန္ႏႈံးထား

ဥပမာ၊ အခြန္စည္းၾကပ္ႏိုင္တဲ့ ဝင္ေငြ က်ပ္(၃၀) သိန္းကေန ၄၀သိန္း အထိကို (၆) ရာခိုင္ႏႈံးနဲ႕ ဝင္ေငြခြန္ က်ပ္ ၆ေသာင္း စည္းၾကပ္ပါတယ္၊ (၁) က်ပ္ကေန က်ပ္ (၃၀) သိန္းအထိအတြက္ စည္းၾကပ္တဲ့ ဝင္ေငြခြန္ တစ္သိန္းက်ပ္နဲ႕ ေပါင္းလိုက္ေတာ့ စုစုေပါင္း က်ပ္ ၁သိန္း ၆ေသာင္း အခြန္ေဆာင္ရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ သက္သာခြင့္မ်ားခုႏွိမ္ျပီး တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ က်ပ္ (၄၀) သိန္း ရွိသူတစ္ဦးဟာ က်ပ္ တစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္း အခြန္ေဆာင္ရတာမို႕ ဝင္ေငြရဲ့ (၄) ရာခိုင္ႏႈံးသာျဖစ္ပါတယ္၊

အလားတူပဲ သက္သာခြင့္မ်ားခုႏွိမ္ျပီး ဝင္ေငြ က်ပ္သိန္း (၁၅၀) နဲ႕ သိန္း (၂၀၀) အတြင္းကို အခြန္ေငြ (၁၅) ရာခိုင္ႏႈံးေကာက္ခံတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ အမွန္တကယ္ေပးရတာက က်ပ္ (၂၁သိန္း) ျဖစ္လို႕ (၁၀ ဒႆမ ၅) ရာခိုင္ႏႈံးသာျဖစ္ပါတယ္၊ က်ပ္ သိန္း (၂၀၀) နဲ႕အထက္ဝင္ေငြရွိသူေတြကို (၂၀) ရာခိုင္ႏႈံးအခြန္ေကာက္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ က်ပ္ သိန္း (၄၀၀) ဝင္ေငြရွိသူရဲ့ အမွန္တကယ္ အခြန္ေဆာင္ရေငြက က်ပ္ (၆၁) သိန္းသာျဖစ္လို႕ (၁၅ ဒႆမ ၂၅) ရာခိုင္ႏႈံးသာ ရွိပါတယ္၊ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ခံႏႈံး (၇) ဆင့္ရွိျပီး အနည္းဆုံး သက္သာခြင့္မ်ားခုႏွိမ္ျပီးသား ဝင္ေငြရဲ့ (၁၀) ရာခိုင္ႏႈံးကေန အမ်ားဆုံး (၃၉ ဒႆမ ၆) ရာခိုင္ႏႈံးအထိ အခြန္စည္းၾကပ္ပါတယ္၊ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာသူလို႕ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ ေဒၚလာ တစ္သိန္းအထိ ရသူေတြဟာ ပ်မ္းမွ်ျခင္း (၁၉ ဒႆမ ၅) ရာခိုင္ႏႈံး အခြန္ေဆာင္ရပါတယ္၊ ေဒၚလာ ေလးသိန္းအထိ ရရွိေသာ လူလြတ္ေတြ (Single) ဟာ (၂၉) ရာခိုင္ႏႈံး၊ ေဒၚလာ ငါးသိန္းနဲ႕အထက္ဝင္ေငြရွိသူ အိမ္ေထာင္ဦးစီးေတြ (Head of Household) ဟာ (၃၀) ရာခိုင္ႏႈံး အခြန္ေဆာင္ရပါတယ္၊ 

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုေလာက္ ဝင္ေငြခြန္ႏႈံးျမင့္မားဖို႕ မသင့္ေပမည့္ လက္ရွိႏႈံးထားမ်ားကို ျပဳျပင္သင့္ပါတယ္၊ သက္သာခြင့္ေတြခုႏွိမ္ျပီး တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ က်ပ္သိန္း (၁၀၀) နဲ႕ အထက္ရွိသူမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ား၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႕ ဗိုလခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား၊ တိုင္းေဒသၾကီး နဲ႕ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား၊ ဝန္ၾကီးမ်ားစတဲ့ အစိုးရထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပုဂၢလိကစီးပြါးေရးသမားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္၊ လစာႏႈံး က်ပ္ ႏွစ္သိန္းေလးေသာင္းနဲ႕ တစ္ႏွစ္ကို က်ပ္ ၂၈သိန္း ၈ေသာင္းသာရရွိမည့္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္၊ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႉးဆိုတဲ့ အစိုးရ႒ာနက အျမင့္ဆုံးအရာရွိမ်ား၊ တစ္လကို က်ပ္ သုံးသိန္းနဲ႕ တစ္ႏွစ္ကို က်ပ္ ၃၆သိန္းေလာက္သာဝင္ေငြရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ တစ္လကို က်ပ္ႏွစ္သိန္းနဲ႕ တစ္ႏွစ္မွ က်ပ္ ၂၄သိန္းသာ ရရွိမည့္ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မပါဝင္ႏိုင္ပါ၊ 

ဒါေၾကာင့္မို႕ တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ က်ပ္ သိန္း (၁၀၀) အထိကို ဝင္ေငြခြန္ (၁၁) ရာခိုင္ႏႈံးေကာက္ခံတာ သင့္ေတာ္ေပမည့္ က်ပ္ သိန္း (၁၀၀) ကေန သိန္း (၂၀၀) အထိကို ဝင္ေငြခြန္ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈံး ၊ က်ပ္သိန္း (၂၀၀) ကေန က်ပ္ သိန္း (၅၀၀) အထိကို ဝင္ေငြခြန္ (၂၅) ရာခိုင္ႏႈံး ၊ က်ပ္ သိန္း (၅၀၀) နဲ႕အထက္ကို ဝင္ေငြခြန္ (၃၀) ရာခိုင္ႏႈံး ေကာက္ခံသင့္ပါတယ္၊

# အစိုးရ၊ ျပည္သူႏွင့္ အခြန္ေဆာင္ျခင္း

ဘယ္တိုင္းျပည္မွာမဆို သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခြန္ေငြေပးေဆာင္ျခင္းဟာ ႏိုင္ငံသားတိုင္း မျဖစ္မေနထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာဝန္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊ အစိုးရရဲ့ အသုံးစားရိတ္ေတြအားလုံးကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားေပးေဆာင္တဲ့ အခြန္ေငြ၊ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြါးေရးနဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ရရွိေငြ၊ ႏိုင္ငံပိုင္ ေျမေပၚေျမေအာက္သယံဇာတပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းမွ ရရွိေငြမ်ားနဲ႕ က်ခံရပါတယ္၊ အစိုးရဘဏၰာေငြဆိုတာ ျပည္သူလူထုပိုင္တဲ့ ပိုက္ဆံပါ၊ အစိုးရကို ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ျပီး လစာေပးေစခိုင္းေနတာပါ၊ အစိုးရကလည္း ျပည္သူလူထုက အပ္ႏွင္းတဲ့ အာဏာနဲ႕ ေပးအပ္တဲ့ ပိုက္ဆံေတြကို ျပည္သူလူထုအက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ စီမံခန္႕ခြဲ သုံးစြဲရမွာပါ၊ အစိုးရက ႏိုင္ငံ႕ဘဏၰာေငြကို ဘယ္လိုသုံးစြဲသလဲဆိုတာကို ျပည္သူလူထုကို မွန္မွန္ကန္ကန္တင္ျပဖို႕ တာဝန္ရွိျပီး အစစ္ေဆးလည္း ခံႏိုင္ရမွာပါ၊

ေအာင္ဒင္
မတ္လ (၄)၊ ၂၀၁၄