>
ဒုကၡကို ပ်ားရည္ဆမ္း၍ – ၁၆
ေမာင္လြမ္းဏီ
ၾသဂုတ္ ၂၊ ၂၀၁၁
အာအက္ဖ္ေအ ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား
ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အေပါင္ဆိုင္ေတြဟာ ကိုလိုနီေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာကတည္းက တည္ရွိခဲ့တယ္လို႔ မွတ္သားရဖူးပါတယ္။ အေပါင္ဆိုင္ပိုင္ရွင္ေတြကေတာ့ ခ်စ္တီးကုလားနဲ႔ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြပါပဲ။ ထုိေခတ္အခါမွာလည္း ခ်စ္တီးကုလားေတြရဲ႕ လယ္သိမ္း ေျမသိမ္း၊ ကၽြဲသိမ္း ႏြားသိမ္းခံရတဲ့ လယ္သမားေတြ အတိဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရပံု၊ ၿမိဳ႕ျပေနသူေတြမွာလည္း တ႐ုတ္အေပါင္ဆိုင္ေတြမွာ ေရႊဆံုး၊ ေက်ာက္ဆံုး ျဖစ္ရတဲ့ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြက ဝတၳဳေတြထဲမွာ၊ ႐ုပ္ရွင္ေတြထဲမွာ ေရးမကုန္ ႐ိုက္မကုန္ ဇာတ္လမ္းေတြပါပဲ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ မဆလ အစိုးရလက္ထက္က ကုန္ဝယ္စာအုပ္ေတြ ထုတ္ေပးၿပီး ပပက လို႔ ေခၚတဲ့ ျပည္သူ႔ပစၥည္းေကာ္ပိုေရးရွင္း၊ ကသရ လို႔ေခၚတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး အေရာင္းဆိုင္နဲ႔ သမဝါယမဆိုင္ေတြမွာ ဆန္ ဆီ ဆား က အစ ခဲြတန္းခ်ေရာင္းေပးတဲ့ လူသံုးကုန္ အိမ္သံုးကုန္ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူေစခဲ့တာပါ။ အေစာပိုင္းေတြမွာေတာ့ ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြဟာ ဆိုင္က ထုတ္ယူလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို အျပင္မွာ ေစ်းပို အျမတ္ေပး ဝယ္ယူတဲ့ ကုန္သည္ပဲြစားေတြ၊ ကုန္စံုဆိုင္ႀကီးေတြကို တဆင့္ျပန္ေရာင္းၿပီး ရတဲ့အျမတ္ကို အိမ္စရိတ္သံုးခဲ့ၾကရတာေပါ့။ ဒီ့ေနာက္မွာေတာ့ တဆင့္ေလ်ာ့ၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါတဲ့ လက္လုပ္လက္စား မိသားစုေတြဟာ ဆီစာအုပ္ လို႔ေခၚတဲ့ ကုန္ဝယ္စာအုပ္ကို ေပါင္ႏွံ သံုးစဲြၾကတဲ့ ေခတ္တေခတ္ ထြန္းကားလာခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးစနစ္နဲ႔ စီးပြားေရးစီမံကိန္းေတြ မေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြ ျဖစ္လာတဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ တန္းစီတိုးစား လူတန္းစားေတြ၊ ေမွာင္ခိုကုန္ ေရာင္းဝယ္မႈေတြ ႀကီးထြားလာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့့။ တဆက္တစပ္တည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့တာေတြ ကေတာ့ ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာ ေငြရင္းရွိသူေတြက အဆမတန္ ေငြတိုးႏႈန္းနဲ႔ အတိုးခ်စားတာေတြ၊ ေန႔ခ်င္းျပန္သြင္းရတဲ့ ေန႔ျပန္တိုး ေငြေၾကးေခ်းငွားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြပါပဲ။ ေခတ္ကာလအရ ေငြေခ်းေပးသူကိုပဲ ေက်းဇူးတင္ေနရတဲ့ ေခတ္အပိုင္းအျခားဆိုပါေတာ့။
မဆလေခတ္လြန္ နဝတ၊ နအဖေခတ္ေတြမွာေတာ့ ေၾကာက္ခမ္းလိလိဆိုသလို ေပါင္ႏွံေခ်းငွား အက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္းႀကီးေတြ တရားဝင္ေပၚေပါက္လာတာပါပဲ။ အတိုးခ် စားတာေတြ၊ ေန႔ျပန္တိုးေငြေခ်းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာ မရွိမျဖစ္ အေျခခံလုပ္ငန္းမ်ဳိးျဖစ္ေနၿပီး ေျမေပါင္၊ ျခံေပါင္၊ အိမ္ေပါင္၊ ယာေပါင္၊ တိုက္ခန္းေပါင္၊ ကားေပါင္အျပင္ ဘိုးဘြားပိုင္ ေနအိမ္ဂရံ ေပါင္ႏွံလာၾကတဲ့ထိ ႀကီးထြားလာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ က်ားႀကီး ေျခရာႀကီးဆိုသလို ယံုသူငယ္လည္း သူ႔အထြာ သူ႔ေျခရာနဲ႔လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ က လႈိင္သာယာ၊ ေရႊျပည္သာ၊ ရြာသာႀကီး၊ ေလးေထာင့္ကန္၊ ေတာင္ဒဂုံစတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ေနထိုင္ၾကသူေတြရဲ႕ထက္ဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ဟာ အေျခခံလူတန္းစားေတြပါ။ အဲဒီ လက္လုပ္လက္စား က်ဘမ္း အလုပ္သမားေတြ၊ ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ခက္ရာခဲဆစ္လာၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကရသူေတြေပါ့။ အလုပ္ကလည္း ပံုမွန္ဆင္းရတဲ့ အလုပ္မ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ရရာရွာေဖြ လုပ္ကိုင္ၾကရတာမ်ဳိးပါ။ အဲဒီ့လူေတြဟာ မနက္အလုပ္သြားေတာ့မယ္ဆိုရင္ အိမ္မွာရွိတဲ့ ထမင္းအိုး ဟင္းအိုး နဲ႔ ေစာင္ ျခင္ေထာင္ေတြကို ရပ္ကြက္ထဲက အေပါင္ခံတဲ့ အိမ္မွာ သြားေပါင္ၿပီး လမ္းစရိတ္ လုပ္ၾကရပါတယ္။ ေနဝင္မိုးခ်ဳပ္ ျပန္ေရာက္လာရင္ ေပါင္ႏွံထားတာေလးေတြ ျပန္ေရြး။ ေနာက္ေန႔မနက္ ျပန္ေပါင္ စတဲ့ အေပါင္ သံသရာလည္ေနရတဲ့အေၾကာင္းဟာ ထူးဆန္းသေယာင္နဲ ့ အံ့ၾသစရာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
တေလာေလးက ကုမၸဏီဝန္ထမ္းေလာကက အေၾကာင္းေလးတခုကို ၾကားလိုက္မိေတာ့ ကိုယ့္နဖူး ကိုယ္႐ိုက္ရမလို ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေလာကဆိုတာကလည္း ရတဲ့လစာဝင္ေငြကို ခ်ိန္ဆသံုးစဲြရတဲ့ မိသားစုေတြကိုး။ သားသမီးမ်ားတဲ့ အိမ္ေထာင္စုေတြကေတာ့ ဒီေခတ္ကာလ ကုန္ေစ်းႏႈန္းဒဏ္ေၾကာင့္ အျမဲလိုလို ကသီလင္တ အလ်င္မမီ ျဖစ္ေနရသူေတြလို႔ ေျပာရင္မမွားပါဘူး။ ဟိုတပတ္က ကၽြန္ေတာ္ ေရးသားတင္ျပခဲ့သလို ပညာေရးနယ္ပယ္က ဆရာႀကီးေတြ၊ ဆရာမႀကီးေတြေတာင္ လာဘ္လာဘ ေမွ်ာ္ကိုးတဲ့ ေခတ္ျဖစ္ေနေတာ့ ဝန္ထမ္းေလာကကလူေတြလည္း ျခစားတာ၊ အက်င့္စာရိတၱေတြ ယိုယြင္းလာတာ၊ လက္ဘက္ရည္ဖိုးက အစ ဝမ္းေတဘယ္အလယ္ တီဗီြေအာက္စက္အဆံုးရသလို ရသေလာက္စားဆိုတဲ့ လယ္သလိုစားၾကဆိုတဲ့ ဝန္ထမ္းက်င့္ထံုးေတြ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။ ဝန္ထမ္းေလာကတခုလံုးကို သိမ္းက်ဳံးေျပာဆိုလိုက္ရေပမယ့္ သိကၡာနဲ႔လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ ရွားပါး ဝန္ထမ္းေတြလည္း ရွိေတာ့ရွိေနပါေသးတယ္။
ကုမၸဏီဝန္ထမ္းေလာကက တခ်ဳိ႕လစာနည္းတဲ့ ဝန္ထမ္းေလးေတြဟာ ဝန္ထမ္းတိုင္း ေစာင့္ေမွ်ာ္တတ္တဲ့ လစာထုတ္ရက္ဆိုတာကို မေတာင့္တႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး။ လခထုတ္ရက္ေရာက္မွာကိုပဲ ေသြးလန္႔ေနၾကသလို ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။ ဘယ္ေခတ္အခါမွာမွ မရွိခဲ့ဘူးတဲ့ လစာကိုႀကိဳေရာင္း သံုးစဲြေနၾကတဲ့အျဖစ္က ေၾကကဲြစရာ မဟုတ္ပါလား။ ေငြတိုးေခ်းစားတဲ့သူေတြဆီမွာ လစာက်ပ္ ၃၀,၀၀၀ကို လလယ္ေလာက္မွာ ေရာင္းတယ္ဆိုပါေတာ့။ ေရာင္းတဲ့အခါ ဝယ္သူက က်ပ္ ၂၆,၀၀၀ ပဲ ေစ်းေပး ဝယ္ယူတာမ်ဳိးပါ။ လစာထုတ္တဲ့ေန႔မွာေတာ့ ၃၀,၀၀၀ လံုး ထိုးအပ္ေပးေပေတာ့ပဲေလ။ ေငြတိုးေခ်းစားသူေတြအဖို႔ ဒီလိုအေရာင္းအဝယ္ပံုစံကို ပိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတာေပါ့။ ၁၅ ရက္ ၁၆ ရက္အတြင္း ၄,၀၀၀ ျမတ္္ေနတာကိုး။ သာမန္ေခ်းေငြ တိုးႏႈန္းက ၁၀၀ ကို ၁၀ ပဲဆိုပါေတာ့။ ၃၀,၀၀၀ ကို အတိုးက ၃,၀၀၀ ပဲ ရတာမဟုတ္လား။ ေပးရမယ့္ရက္ အတိအက်မွာလည္း ေပးရပါတယ္။ တရက္ေက်ာ္၊ တရက္စြန္းရင္ ရက္ကူးခ ေပးရတယ္ေလ။
ဒါေပမယ့္ လစာေရာင္းေနၾကရတဲ့ ကုမၸဏီဝန္ထမ္းေတြ မ်ားလာသလို ေငြတိုးေခ်းစားတာထက္ ပိုမိုတြက္ေခ်ကိုက္တဲ့ လစာဝယ္ေရာင္းအလုပ္ကို လုပ္လာသူေတြလည္း အရပ္တကာမွာ တိုးပြားလာေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ ခုလို မိုးရာသီ ေက်ာင္းဖြင့္စရက္ေတြမွာ ေငြတိုးႏႈန္းလည္း ျမင့္တက္ေနသလို လစာဝယ္ေရာင္း ေစ်းကြက္ကလည္း အလုပ္ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ လူမႈအေျခအေနေတြကို ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္းေနၾကရေပမယ့္ ဘဝကိုေပါင္ႏံွဖို႔အတြက္ ဘယ္သူမွ မစဥ္းစားၾကပါဘူး။
နားဆင္တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ေမာင္လြမ္းဏီ
၆- ၆ -၂၀၁၁
မူရင္း – လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese
သ႐ုပ္ေဖာ္ – ေမာင္ေမာင္တင္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
