>Letters from Michigan – 46

>

မစ္ရွီဂန္မွေပးေသာစာ (၄၆)
ေအာင္ေ၀း
ဒီဇင္ဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၀ “—က်ေနာ္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၾကည့္ျမင္တဲ့ေနရာမွာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အစ္မဟာ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ အင္အားေကာင္းတဲ့ ရုပ္ပံုလႊာေတြ အျပင္၊ Artist အႏုပညာရွင္ ဆိုတဲ့ ရုပ္ပုံကိုပါ တစ္ၿပိဳင္တည္း ထင္ထင္ရွားရွား ယွဥ္တြဲ ေတြ႔ျမင္မိပါတယ္ဗ်ာ—”


မိတ္ေဆြႀကီးကိုေဒါင္း-
က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာပါစဗ်ာ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ေတြတုန္းက က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမွာ မွတ္မွတ္ရရ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲကေလး တစ္ခု လုပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပရေစ။

ျပည္တြင္းမွာတုန္းကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာေပါ့ေနာ္။ မေကြးၿမိဳ႕က ဧရာ၀တီျမစ္လယ္ေကာင္ ေသာင္ျပင္ႀကီးေပၚမွာ ႏွစ္စဥ္ လြတ္လပ္ေရးေန႔တိုင္း က်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ “ကၽြန္းမႀကီး” ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲကေန စလုိ႔ေပါ့။

ေနာက္ပိုင္း ကိုေစာေ၀တုိ႔၊ ကိုေဇာ္သက္ေထြးတုိ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ တာ၀န္ယူ စီစဥ္ခဲ့ၾကတဲ့ “အျဖဴေရာင္သက္တံ” ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲေတြ။ ၿပီးေတာ့ ႏွစ္စဥ္ မတ္လ(၂၁)ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ ကဗ်ာေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲေတြလည္း ရွိေသးတယ္။

ကိုေဒါင္းေရ – – ျပည္ပမွာေတာ့ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲေတြ လုပ္ျဖစ္ဖုိ႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ကိုယ့္ေရ ကိုယ့္ေျမလည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ ျပည္ပမွာကေတာ့ အင္တာနက္ ကဗ်ာဆရာလုိ႔ ေခၚရမယ္၊ အဲဒါက မ်ားပါတယ္။ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ကဗ်ာ ေရးပုိ႔ၾကတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဘေလာ့ဂ္ေတြမွာ ကဗ်ာ ေရးတင္ၾကတယ္။ ျပည္ပမွာ ျမန္မာ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္၊ စာေစာင္ ရွားတယ္ဗ် ကိုေဒါင္းရဲ႕။

အေမရိကားမွာက ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္ အေျခစိုက္ “မႏၱေလးေဂဇက္ – ရတနာပုံ ေနျပည္ေတာ္” သတင္းစာ ရွိတယ္။ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ “ျပည္သူ႕အျမင္” ဆိုတဲ့ ဂ်ာနယ္ ရွိတယ္။ ဂ်ပန္ကေနၿပီးေတာ့ “အာဟာရ” စာေစာင္နဲ႔ “အလင္းအိမ္” မဂၢဇင္း တုိ႔ ပုံမွန္ ထုတ္ေ၀ေနပါတယ္။ ဒီေလာက္ပါပဲ။ အဲဒီလို ရွားရွား ပါးပါး ျမန္မာ မဂၢဇင္း စာေစာင္ေတြမွာ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္တုိ႔ ေမာင္လြမ္းဏီတုိ႔၊ ေမာင္စိုးခိ်န္တုိ႔၊ သစ္ေကာင္းအိမ္တုိ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ ကဗ်ာေရးၾကရတာပါ။

အမ်ားစုကေတာ့ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ ေရးၾကရတာပါပဲ။ ဆန္ဖရန္စစၥကို အေျခစိုက္မိုးမခ၊ အိႏၵိယ အေျခစိုက္ မဇၥ်ိမ၊ ထိုင္း အေျခစိုက္ ဧရာ၀တီနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္၊ လန္ဒန္ အေျခစိုက္ ေကာင္းကင္အႏုပညာ၊ ဒီလို ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ ေရးႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ သူမ်ားဘေလာ့ဂ္က လက္ခံရင္လည္း ၀င္ေရးေပါ့။ ဥပမာ-ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ ဘေလာ့ဂ္ လို ဟာမ်ိဳး။ ဒါေလာက္ပါပဲ။

ဒီေတာ့ ျပည္ပမွာက ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲ ယဥ္ေက်းမွဳဟာ ျပည္တြင္းမွာေလာက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးခြင့္၊ ထြန္းကားခြင့္ မရဘူးေလ။ ျပည္ပေရာက္မွ အလြန္ဆုံး လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာ ဆိုလုိ႔၊ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ကမၻာ့ ကဗ်ာေန႔ အထိမ္း အမွတ္ အျဖစ္၊ ေနာ္ေ၀ အေျခစိုက္ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ DVB ရုပ္ျမင္သံၾကားဌာန နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး LIVE ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၊ ေဒါင္းရင္ျပင္က ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲ တစ္ပြဲပဲ ရွိပါတယ္။

ဆရာေမာင္စြမ္းရည္တုိ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီက စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာေတာ့ ေဟာရင္းေျပာရင္း ဆီရာဆိုင္ရာ ကဗ်ာ တခ်ိဳ႕တေလ၊ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရြတ္တာ ဆိုတာေလာက္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါက စာေပေဟာေျပာပြဲပဲ။ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲမွ မဟုတ္တာ။

ဒီလိုအေျခအေနမွာ ကိုေဒါင္းေရ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြတုန္းက အလြန္ကို ႏွစ္ေထာင္းအားရ ေက်နပ္ ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ရတဲ့ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲတစ္ခု က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာပါ။ တကယ္တမ္း ေျပာရင္ေတာ့ ဒီ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အရင္းခံၿပီး ျဖစ္လာရတာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာျခင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေရႊဂံုတိုင္ မိန္႔ခြန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သားငယ္ ကိုထိန္လင္းတုိ႔ ျပန္လည္ ဆုံေတြ႔ျခင္း စတဲ့ အင္မတန္ က်က္သေရ မဂၤလာ ရွိတဲ့ လြမ္းစရာ သတင္းေတြေၾကာင့္ပါပဲ။ အလြမ္းေတြဟာ အင္အား ျဖစ္လာတယ္ဗ် ကိုေဒါင္း။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔စိတ္ထဲမွာ ၾကည္ႏူး ခ်မ္းေျမ့လာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ၀မ္းေျမာက္ျခင္းကို ေဖာ္ျပခ်င္လာတယ္။ လူဆိုတာ ေဖာ္ျပမွဳသတၱ၀ါပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လြတ္လာကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံးရဲ႕ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ ကဗ်ာစိတ္ေတြက ၀ုန္း ဆို တစ္ဟုန္ထိုး ႏိုးထ ရွင္သန္လာတယ္။ က်ေနာ္ မေနႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ဆီ ဖုန္းဆက္၊ ေဒၚမာမာေအးဆီ ဖုန္းဆက္။

ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆုံးမွာကဗ်ာဆရာေတြ၊ ကဗ်ာေရးသူေတြ အမ်ားစု ေနထိုင္တဲ့ အင္ဒီယားနား ျပည္နယ္၊ ဖုိ႔တ္၀ိန္းၿမိဳ႕မွာ “မာရသြန္ႏွင္းဆီ” ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲ လုပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတာပါပဲ။

အျခားျပည္သူေတြလိုပါပဲ၊ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႀကိဳဆို ဂုဏ္ျပဳတာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတူ ရပ္တည္မယ္ လုိ႔ ကတိျပဳတာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔က ကဗ်ာဆရာေတြ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို ကဗ်ာနဲ႔ ေဖာ္ျပၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္လြတ္ခ်င္း ျပည္တြင္းက ကဗ်ာဆရာေတြကလည္း လွဳိက္လွဲ ၀မ္းသာ ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္ပေရာက္ ကဗ်ာဆရာေတြကလည္း ဘယ္ေနလိမ့္မလဲ ကိုေဒါင္းရယ္။

ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ တစ္ခ်က္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာကဗ်ာဆရာေတြ ခြဲျခားလုိ႔ မရတာပဲ။ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္၊ ဆရာတင္မိုး၊ ဆရာၾကည္ေအာင္တုိ႔က အစ၊ အခု NLD က ဆရာ ဖ်ာပုံနီလုံဦးတုိ႔၊ ဆရာ မုံရြာေအာင္ရွင္တုိ႔ အဆုံး၊ ကဗ်ာဆရာ အားလုံးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေလးစား တန္ဖိုးထား ၀န္းရံခဲ့ၾကတာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္လည္း အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာနဲ႔ ကဗ်ာေတြအမ်ားႀကီး ေရးခဲ့တာပါ။ IF လို ကမၻာေက်ာ္ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ျမန္မာျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ စာအုပ္ေတြလည္း ေရးခဲ့တာ မဟုတ္လား။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔စိတ္ထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ကို က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔အတူ ကဗ်ာ ေရးေဖာ္ ေရးဖက္လုိ႔လည္း ခံစားရတယ္ဗ်ာ။ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ မဟာတာ၀န္ေတြ ပိေနတဲ့ၾကားက တစ္ခ်က္ တစ္ခ်က္ လက္ခနဲ ေပၚလာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အႏုပညာစိတ္၊ အႏုပညာ လက္ရာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ မေနႏိုင္ဘူးဗ်။ ဒါေၾကာင့္ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ အႏုပညာနဲ႔ ဂုဏ္ျပဳ ႀကိဳဆိုၾကတာေပါ့။

“မာရသြန္ႏွင္းဆီ” ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲကေတာ့ ၾကည္ႏူးမွဳနဲ႔စၿပီး ခ်မ္းေျမ့မွဳနဲ႔ အဆုံးသတ္ခဲ့တာပါ။ ပိုၿပီး ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာ ျဖစ္ရတာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မိုးမခ မီဒီယာကေန တစ္ဆင့္၊ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္နဲ႔ တကြ ျပည္ပေရာက္ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာေတြကို ႏွဳတ္ခြန္း ဆက္သလိုက္တဲ့ အတြက္ပါပဲ။

ကိုေဒါင္းေရ၊ က်ေနာ္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၾကည့္ျမင္တဲ့ေနရာမွာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အစ္မဟာ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ အင္အားေကာင္းတဲ့ ရုပ္ပံုလႊာေတြ အျပင္၊ Artist အႏုပညာရွင္ ဆိုတဲ့ ရုပ္ပုံကိုပါ တစ္ၿပိဳင္တည္း ထင္ထင္ရွားရွား ယွဥ္တြဲ ေတြ႔ျမင္မိပါတယ္ဗ်ာ။

က်ေနာ္တုိ႔ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ရုပ္ပုံေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး၊ အင္မတန္ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းၿပီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္း ေအးျမတဲ့၊ မိခင္ဆန္တဲ့ အႏုပညာရွင္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ရုပ္ပုံေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ ျပည့္ျပည့္၀၀၊ စိတ္ေအးလက္ေအး ေတြ႔ခြင့္ရပါ့မလဲ။
က်ေနာ္ေတာ့ စိတ္ေစာေနမိတယ္ ကိုေဒါင္းေရ။

အားလုံးကိုသတိရလ်က္-

ေအာင္ေ၀း
ႏို၀င္ဘာ ၂၉-၂၀၁၀။

[မူရင္း – လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese]