ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ (သို႔မဟုတ္) အေရးေတာ္ပံု တပ္သား (၃)
ညီေစာလြင္
ဇူလုုိင္ ၂၉၊ ၂၀၁၃
ေမး။ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက်ရင္ ဆရာတို႔ ပါတီက အမ်ားစု ႏုိင္မယ္လို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္ထားလဲ။
ေျဖ။ က်ေနာ္တို႔ ေနရာအမ်ားစုမွာ အႏုိင္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလည္း က်ေနာ္တို႔ ေနရာအမ်ားစုမွာ အႏိုင္ရခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တုိ႔ ပါတီက ဖြဲ႔စည္းခါစ၊ အေျခတည္ခါစ၊ သက္တမ္းက အလြန္ ႏုေသးတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ အဖြဲ႔အစည္းေနာက္ခံဆုိလို ဘာဆုိ ဘာမွ မရွိေသးတဲ့အခ်ိန္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ပါတီကို ဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက ၁၉၉၀ မွာ က်င္းပတယ္။ အခ်ိန္က အရမ္းတိုတယ္၊ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ခဲ့တာပဲ။
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ကို ဘယ္သူမွ မသိေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အျမင္ေတြကိုလည္း လူေတြက ဘာမွ ေသခ်ာဘာမွ မသိေသးဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေတာင္မွ လူေတြ ေကာင္းေကာင္း သိေသးတာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႔ သမီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆုိတာေလာက္ပဲ နာမည္ကို သိၾကတာ။ ဒါတင္မကေသးဘူးဗ်။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ေတြ ေထာင္ထဲမွာ၊ သံတုိင္ေတြ ေနာက္ကို ေရာက္ေနတယ္။ က်ေနာ္၊ ဦးတင္ဦးနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သံတုိင္ေနာက္ကို ေရာက္ေနတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိလို ဘာမွ မရွိဘူး၊ ဒီလို အေျခအေနနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ အႏုိင္ရခဲ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ မွာလည္း က်ေနာ္တ္ို႔ ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္မွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ သိတယ္။ ေတာင္ျပိဳကမ္းျပိဳ အႏိုင္ရခ်င္မွ ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္မွာပါ။
ေမး။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒမွာ တကယ္ပဲ အေျပာင္းအလဲေတြကို ျမင္ရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားလား၊
ေျဖ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ က်ေနာ္ေထာင္ကေန ထြက္လာေတာ့ မီဒီယာေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ ပထမဦးဆံုး က်ေနာ္ေျပာတဲ့စကားက ျမန္မာျပည္ဟာ ေထာင္ထဲမွာ က်ေနတုန္းပဲ။ ျပည္သူလူထုေတြ အားလံုး ေထာင္ၾကီးထဲမွာ ေရာက္ေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အမ်ားၾကီးလည္း သံတုိင္ေတြေနာက္မွာ၊ ေထာင္ထဲမွာ က်န္ေနေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုအထိ က်ေနာ္ ေထာင္၀တ္စံုကိုပဲ ဆက္၀တ္ေနတာ။ အနည္းဆံုး ေထာင္၀တ္စံု အေရာင္ အျပာေရာင္ကို က်ေနာ္ ဆက္၀တ္ေနတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ မီဒီယာကို က်ေနာ္ေျပာခဲ့တာက ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို တစစီ ဖ်က္ပစ္ရမယ္။ အသစ္ျပန္ေရးရမယ္။ အဲ့သလို က်ေနာ္ေျပာခဲ့တာ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္တုန္းက။ အခုအထိလည္း မေအာင္ျမင္ေသးဘူး။ အခုလည္း ဒီအျမင္ေပၚမွာပဲ က်ေနာ္ ဆက္ျပီး ရပ္တည္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ဘယ္လို ပံုစံနဲ႔ ေျပာင္းလဲ မလဲဆုိရင္ေတာ့ ေျပာင္းဖို႔ အလြန္ခက္ခဲတဲ့၊ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့ ပုဒ္မေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာဆုိရင္ တပ္မေတာ္က ႏုိင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑မွာ ပါ၀င္ေရးဆုိတဲ့အ ခ်က္ကိ္ု ျပင္ဆင္ဖို႔ အလြန္ခက္တယ္။ ျပီးေတာ့ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆုိတဲ့အခန္းဆုိတာ ရွိတယ္။ အဲဒီ အခန္းမွာ ျပဌာန္းခ်က္ေတြအရဆုိရင္ စစ္တပ္အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနလို႔ ယူဆတဲ့ အေျခအေနမွာ အာဏာကို အခ်ိန္မေရြး သိမ္းႏုိင္တယ္လို႔ ျပဌာန္းထားတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမတမျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြလည္း ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆုိတာၾကီးကို မေျပာင္းဘဲနဲ႔ ျမန္မာျပည္္မွာ စစ္မွန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္ေပၚႏုိင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းရွိလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ဘူး။
ေမး၊ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာင္းဆုိတဲ့ အာရတ္ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈလိုမ်ဳိး ေပၚေပါက္လာ ႏုိင္တယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္လား။
ေျဖ။ က်ေနာ္တိ္ု႔မွာလည္း ၁၉၈၈ တုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ ေႏြဦး အေရးေတာ္ပံု ရွိခဲ့တယ္။ လူသန္းနဲ႔ ခ်ီျပီးေတာ့ စစ္တပ္ကို ဆန္႔က်င္အံုၾကြခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ အေရးေတာ္ပံု အေတြ႔အၾကံဳက ရွိျပီးသားပဲ။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာလည္း က်ေနာ္တို႔မွာ ေႏြဦးေတြ အမ်ားၾကီး ရွိခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတြ ေႏြဦးေတြ တခုျပီး တခု၊ ေႏြဦးေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို ျဖတ္သန္းရမယ္။ တခုပဲ ရွိတာက က်ေနာ္တုိ႔ေတြ ရုန္းကန္ခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီႏုိင္ငံေရး အင္အားေတြက ေနာက္ျပန္လန္က် ေနတယ္။ ျပည္သူေတြ နည္းနည္းေတာ့ ပင္ပမ္းေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။
ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိတာက တခါမွ မရခဲ့ဖူးဘူး။ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚစဥ္းစားခြင့္ဆိုတာ တခါမွ မရခဲ့ဘူး။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ ဒီလို အခြင့္အေရးေတြ တခါမွ မရခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ စျပီးေတာ့ ေတြ႔ေနရျပီ၊ တခါတေလက်ေတာ့ အစိုးရက ၀ါဒမႈုိင္းတုိက္တာေတြကို ျပည္သူေတြက တကယ္ထင္ျပီးေတာ့ တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ မရုန္းကန္ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ ဒါလည္း ျပသနာ တရပ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ အေရးေတာ္ပံု စိတ္ဓာတ္ေတြက ရွိျပီးသားပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ အေရးေတာ္ပံုေတြ လာပါလိမ့္မယ္။
ေမး။ ပါတီ၀င္သစ္ေတြကို စုေဆာင္းတဲ့ ကိစၥေရာ ဘယ္လိုရွိလဲ။
ေျဖ။ မ်ဳိးဆက္အေျပာင္းအလဲ၊ မ်ဳိးဆက္အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈဆုိတာမရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ပါတီက ဘယ္ေတာ့မွ ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ ဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေတာင္မွပဲ အခုဆုိရင္ အသက္ ၆၈ ႏွစ္ထဲကိုေရာက္ေနျပီ။ ၆၈ ႏွစ္ဆုိတာ ျမန္မာျပည္မွာ အဖြားၾကီး ျဖစ္ျပီဗ်။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ လိုအပ္ေနတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ မူ၀ါဒနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအရလည္း ေခါင္းေဆာင္မႈ အဆင့္မွာ (ေယဘုယ်) အေနနဲ႔ အသက္ ၅၀ တန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအထိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ႏုိင္ ေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တ္ို႔ရဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၇၀ ေက်ာ္ေတြခ်ည္းပဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ေခတ္တုန္းက သူနဲ႔ သူ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႔ အသက္က ၃၀ တန္းေတြ ခ်ည္းပဲ။ က်ေနာ္တ္ို႔ဆီမွာ အေတြ႔အၾကံဳရွိတယ္၊ သမုိင္းေၾကာင္း ရွိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔မွာေတာ့ အားလံုးက အိုကုန္ၾကျပီ။
(A prisoner’s pursuit of democracy in Burma by Lillian Cunningham, July 17, 2013)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
