၁၉၈၉ ပထမ အၾကိမ္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ညီလာခံ
အမ္းမ္ေလာင္ရႊီ၊ ၾသဂုတ္ ၁၄၊ ၂၀၁၃
၂၀၁၃ ေမလအတြင္းက ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းဌာနမ်ားက ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံ က်င္းပမည့္ သတင္းမ်ားကိုေဖၚျပေနၾကသည္။စာေရးသူလည္း ခ်င္းတစ္ဦးျဖစ္သျဖင့္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား တုိးတက္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး၊ ခ်င္းစာေပယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းေရး၊ ခ်င္းမ်ားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးတို႔နွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ စိတ္ဝင္စားျမဲ ျဖစ္ပါသည္။
သတင္းပါအခ်က္မ်ားအနက္ မွားျခင္းမကမွားေလေသာ အခ်က္၂-ခ်က္ကို သတိျပဳမိသည္။ သတင္းေရးသူ၏အမွားလား၊ သတင္းေပးသူ၏အမွားလားဟု မသိတတ္နိူင္။
ပထမအမွားမွာ ခ်င္းလူမ်ိဳးတို႔တြင္ အမ်ဳိးကြဲေပါင္း ၅၀-ေက်ာ္ရွိသည္ ဟူေသာ ေဖၚျပခ်က္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာရွင္တို႔က တိုင္းရင္းသား ၁၃၅-မ်ိဳးပင္ ရွိသည္ဟုမမွန္မကန္ ကာလၾကာရွည္ ေဖၚျပခဲ့ၾကရာ၌၊ ခ်င္းအမ်ဳိးကြဲ ၅၀-ေက်ာ္ဟုထည့္သြင္းခဲ႔၏။ထို ၅၀-ေက်ာ္ကိုယခုတိုင္ သတင္းဌာနမ်ားက သံေယာင္လိုက္ျပီး၊ကိုးကားေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ခ်င္းအားလုံးသည္ ဘာသႏၱရစကားအားျဖင္႔ တစ္မ်ဳိးတည္းသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၊ေဒသႏၱရစကားမ်ား ကြဲျပားမႈေၾကာင္႔ တစ္ဦးနွင္႔ တစ္ဦး ခ်က္ခ်င္း ေျပာဆိုဆက္သြယ္နုိင္မႈ ခက္ခဲခဲ႔ၾက၏။ ထားဝယ္စကားေျပာသူနွင္႔ ေယာစကားေျပာသူ အေျပာအဆိုခက္ခဲၾကျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္သည္။
ထားဝယ္နွင္႔ ေယာသည္ ဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္၏။ ျမန္မာစာေပက လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာရွင္ဘုရင္တို႔၏ လႊမ္းျခဳံ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးက လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားကိုသာ မက၊ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားကုိပါ စုစည္းေပးသကဲ႔သို႔ျဖစ္ျခင္းေၾကာင္႔ ျမန္မာစကားသည္ ဘုံစကားကဲ႔သို႔ ရိွေနျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းတို႔တြင္ မူလက စာေပမရွိခဲ႔ပါ။ ရိွေအာင္ တီထြင္ျပန္ေတာ႔လည္း၊ ဘုံစာေပ မရွိျခင္းေၾကာင္႔လည္းေကာင္း၊ အေနေဝးခဲ႔ၾကေသာေၾကာင္႔လည္းေကာင္း စုစည္းမႈ အားနည္းခဲ႔သည္။ ထိုအားနည္းခ်က္က ခ်င္းမ်ဳိးကြဲမ်ားစြာရွိသည္ဟု အထင္ေရာက္ေစခဲ႔သည္။ ထို႔အျပင္ ထိုသို႔ အထင္ေရာက္ေစသူတို႔ရိွခဲ့သည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးကြဲ ၅၀-ေက်ာ္ကို ထည္႔သြင္းတြက္ခ်က္္ရာ၌ ရယ္ဖြယ္လိလိ အခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ရသည္။ ဥပမာ- မ်ဳိးရိုးအမည္ (သို႔မဟုတ္) ေဒသအုပ္စုအမည္ကုိ လူမ်ဳိးအမည္အျဖစ္ မွားယြင္းတြက္ခ်က္ထားျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ တဖန္ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုမွာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေန ခ်င္းမ်ဳိးနြယ္အခ်ဳိ႔ကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအုပ္စုထဲ၌၊ ထည္႔သြင္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ထိုမ်ဳိးနြယ္မ်ားမွာ ၂-ခါ ထပ္ေနသျဖင္႔ ၁၃၅- မ်ဳိးေရတြက္ျခင္းမွာ ကေခ်ာ္ကခ်ြတ္ နိုင္လြန္းလွသည္။ျဖစ္ကတတ္ဆန္းနိုင္လြန္းလွသည္။
ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္မ်ား၊မနုသေဗ ပညာရွင္မ်ားသာမက ေဒသသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားကပါ ထို ၁၃၅-မ်ိဳး ေရတြက္ထားျခင္းသည္ ဘယ္လိုမွ ယုတၱိမရွိေၾကာင္းအေထာက္အထားမ်ားျဖင္႔၊ တင္ျပလာခဲ႔ၾကေသာ္လည္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလတေလွ်ာက္ မည္သို႔မွ် မျပင္ဆင္ခဲ႔ၾကေခ်။ ဆရာ မႏုႆေက်ာ္ဝင္းက ရွမး္ျပည္နယ္ရွိ တိုင္းရင္းသားအမည္အခ်ဳိ႔မွာ နွိမ္လိုသျဖင္႔၊ ကဲ႔ရဲ႔ရႈတ္ခ်ေသာ အသံုးအနႈံးမ်ားအျဖစ္ အျခားသူတို႔ကေခၚေဝၚခဲ႔ၾက၏။ ထိုတိုင္းရင္းသားမ်ားကိုယ္တိုင္က အမည္ေျပာင္းေပးရန္ တင္ျပခဲ႔ၾကေသာ္လည္း ၁၃၅-မ်ဳိးစာရင္းပါ အတိုင္းသာ ဆက္လက္ေခၚေစခဲ႔ေၾကာင္း၊ သဘာဝ မက်ေၾကာင္း ေဟာေျပာခဲ႔ဖူး၏။
ပေလာင္ဟု အေခၚခံခဲ႔ရသူတို႔က တအာင္း (တအန္း)ဟု ေခါ ္ရန္ လိုလားေနၾက၏။
ခ်င္းတို႔တြင္ ေျပာဆိုေသာ ေဒသႏၱရစကားမ်ားကို စိစစ္ျပီး၊ တူရာတူရာ စုလိုက္လွ်င္ ၇-စု ေလာက္သာရိွ၏။ ဇုိမီး၊ မီဇုိး၊ လိုင္၊ လိုင္ဇုိး၊ ခမီး၊ ခ်ဴိး၊ အရွဳိ ဟုေဖၚျပၾက၏။ အခ်ဳိ႔ကလည္း ၆-စုေလာက္သာ ရွိသည္ဟုေဖါ ္ျပၾက၏။
၂၀၁၃ ေမလတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအစည္အေဝးတစ္ခု၌ (တိုင္းရင္းသား ၁၃၅-မ်ဳိးရွိသည္ဟု ေဖၚျပခဲ႔ျခင္းမွာ စစ္တပ္က ကာလၾကာရွည္အာဏာယူထားလိုသျဖင္႔ အေၾကာင္းျပခဲ႔ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္ကို ကန႔္ကြက္ေၾကာင္း) တင္ျပခဲ႔ၾက၏။ စာေရးသူ ထိုတင္ျပခ်က္ကို လုံးဝ ေထာက္ခံပါသည္။
ဒုတိယအမွားမွာ ယခုက်င္းပမည္ဟုဆိုေသာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသည္ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔၏ ပထမဆုံးညီလာခံျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပခ်က္ျဖစ္သည္။ လံုးဝ မွားပါသည္။ ၁၉၈၉-ခုနွစ္တြင္ ျဖစ္မည္။ ထိုစဥ္က ခ်င္းအမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (CNLD) ၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင္႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံကို အခက္အခဲေပါင္းစုံၾကားမွ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပနိုင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိညီလာခံသို႔ ျမိဳ႔နယ္ေပါင္းစုံ၊ မ်ဳိးႏြယ္ေပါင္းစုံ၊ အလႊာေပါင္းစုံမွတက္ေရာက္ခဲ႔ၾက၏။ CNLD၏ ဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ႔သူ ဆရာဆလိုင္းရမ္လိန္မႈန္းကေတာ႔ ကြယ္လြန္ခဲ႔ျပီ။ အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး၊အတြင္းေရးမႈးအဖြဲ႔ဝင္မ်ား သက္ရိွထင္ရွား ရွိေနၾကပါေသး၏။ (အတြင္းေရးမႈးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဆလိုင္းေအာင္ထြန္းကေတာ႔ ရဟန္းေတာ္ဦးအာေလာကဘဝျဖင္႔ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ႔ေပျပီ။)
ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး( CNF)တြင္ ေဒါက္တာလွ်ံၽမႈန္းဆာေခါင္းအျဖစ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္လာသူ ဆလိုင္းလ်န္မႈန္းသည္(CNLD)တြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး လုပ္ခဲ႔သူဟု စာေရးသူ အမွတ္ရေနသည္။ ထိုစဥ္က အတြင္းေရးမႈးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဆလိုင္းငိုင္ဆာခ္သည္ ပါတီမွထြက္ကာ ျမဳိ႔နယ္တရားသူၾကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ဖူးသည္။ ယခု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႔ေနျဖစ္ကာ၊ INGOလုပ္ငန္းမ်ားလည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ႔၊ ေဆာင္ရြက္ဆဲဟု သိရသည္။ယခုအခါ ဦးဇုိဇမ္တို႔၏ ခ်င္းအမိ်ဳးသားပါတီတြင္ ပါဝင္ေနသလိုလိုလဲ ၾကားရသည္။ကိုလွ်န္မႈန္း ၊ကိုငုိင္ဆာခ္တို႔မွာ ကိုရမ္လိန္မႈန္းတို႔နွင္႔အတူ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ အပင္ပန္းခံေဖၚေဆာင္ခဲ႔ၾကသူမ်ားျဖစ္ရကား၊ သူတို႔ အသိဆုံးျဖစ္ပါသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသို႔ ကန္ပက္လက္ျမိဳ႔နယ္မွ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားတြင္ ဦးဆလိုင္းဟန္လင္း၊ မိုင္နန္းခ်ယ္ရီတို႔ ပါဝင္သည္။ မင္းတပ္ျမိဳ႔နယ္မွ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားတြင္ ကုန္သည္ၾကီး ဦးေအာင္ရွိန္း (ေနာင္တြင္ ကားေမွာက္ကာ ကြယ္လြန္သူ)လည္း ပါဝင္သည္။ ဂန႔္ေဂါျမိဳ႔နယ္၊ ရႈံးရွီရြာၾကီးမွ ကိုစန္းေမာင္(ေရွ႔ေန)လည္း ပါဝင္သည္။ ထုိ ၄-ေယာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္ျပီး၊ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း ရွိပါေသးသည္။
ညီလာခံ ဖြင္႔လွစ္ေသာအခါ ခရစ္ယာန္ဓမၼဆရာတစ္ဦးက ဆက္ကပ္ဆုေတာင္းသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္႔ကြက္ျခင္းေတာ႔မျပဳၾကပါ။ သို႔ေသာ္ သူတို႔နွင္႔ လြန္စြာရင္းနွီးေသာ ဥကၠဌ ကိုရမ္လိန္မႈနး္ကို ရီစရာလိုလို ေျပာၾကသည္။
(ရမ္လိန္ေရ … ေနာက္တခါ ညီလာခံ အခမ္းအနားဖြင္႔လွစ္ရင္ သံဃာပင္႔၊ ပရိတ္ရြတ္ျပီးမွဖြင္႔ရင္ ပိုမေကာင္းဘူးလား။ ဗုဒၶဘာသာကိုလည္း အလွည္႔ေပးအုံးေလ။)
ကိုရမ္လိန္မႈန္းမွာ မ်က္နွာပ်က္သြားေသာ္လည္း၊ အိေျဒၶဆည္ျပီး ေျပာ၏။
(ဓမၼဆရာေတြ၊ အသင္းေတာ္ေတြရဲ႔ ပံ႔ပိုးမႈ၊ အားေပးမႈလည္း ရထားေတာ႔ သူတို႔ဝမ္းသာေအာင္လည္း လုပ္ေပးရတယ္။)
ပန္းဥယ်ာဥ္တြင္ ပန္းတစ္မ်ဳိးထဲသာ ပြင္႔ေနျခင္းထက္၊ပန္းမ်ဳိးစုံလင္စြာ ပြင္႔ေနလွ်င္ပိုျပီး လွပသည္။ ခ်င္းမ်ဳိးနြယ္ေပါင္းစုံသည္ ႏွစ္သက္ရာဘာသာ ကိုးကြယ္ကာ၊ ညီညြတ္ေနလွ်င္ ပိုမိုဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းသည္ဆိုေသာ သေဘာထားၾကီးမႈမ်ဳိး ရွိခဲ႔ၾကပါသည္။ (ခ်င္းျပည္နယ္ကို …… ဘာသာျပည္နယ္ ျဖစ္ရမည္ဟု ၾကုံးဝါးေနသူတို႔ သတိျပဳၾကပါကုန္။ သင္႔ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မႈေၾကာင္႔ စည္းလံုးေရး မျပိဳကြဲပါေစလင္႔။)
ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပေသာတစ္ေန႔တြင္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင္႔ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား တက္ေရာက္လာၾကပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အလြန္မွတ္သားထိုက္ေသာ စကားမ်ားေျပာၾကားခဲ႔သည္။ ဆရာဆလိုင္းဟန္လင္းက ျပန္ေျပာျပခဲ႔ဖူးသည္။
(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဝင္လာေတာ႔ ရမ္လိန္မႈန္းက တဦးခ်င္းစီနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။သူက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ နည္းျပလုပ္ခဲ႔ဖူးတဲ႔ ဆရာဆလိုင္းဟန္လင္းပါလို႔ မိတ္ဆက္ေပးေတာ႔၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လႈိက္လွဲေဖၚေရြစြာလက္ဆြဲနႈတ္ဆက္ျပီး၊ စကားတစ္ခြန္း ေျပာလိုက္တယ္။ ဝါးကနဲ ပြဲက်သြားေတာ႔တာပဲ။ “ဟာ… ဆရာက တယ္စြံပါလား။ ဘယ္တစ္ေယာက္၊ ညာတစ္ေယာက္ ဝုိင္းလို႔ေနာ္ …” တဲ႔။ ငါ႔ ဘယ္ညာမွာ ခ်င္းရုိးရာဝတ္စုံဝတ္ထားတဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ၂-ေယာက္ ရွိတာကိုး။ သူတို႔ ေနရာခ်ေပးတဲ႔ အတိုင္း ထိုင္တာပါ။)
ထုိညီလာခံ မွတ္တမ္းမ်ားမွာ အခ်ုဳိ႔သူတို႔ထံတြင္ စုံစုံလင္လင္ ရွိေပလိမ္႔မည္။ ေဖၚထုတ္သင္႔ပါသည္။ ထိုခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသည္ ပထမဆံုးက်င္းပေသာခ်င္းအမ်ဳိသားညီလာခံ ျဖစ္ဖြယ္ရိွပါသည္။ ၁၉၄၇-လြတ္လပ္ေရး ရခါနီးတြင္၊ ထီးလင္းျမဳိ႔၌ က်င္းပေသာ ခ်င္း-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးညီလာခံ ဆိုတာလည္း ရိွပါေသး၏။
ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္စား တက္ေရာက္ခဲ႔၏။ ဦးဝမ္းသူေမာင္တို႔ ဦးေဆာင္ေသာ ညီလာခံျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင္႔ ၂၀၁၃-တြင္ က်င္းပမည္ဆိုေသာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသည္ ဒုတိယအၾကိမ္ ျဖစ္မည္။ အခက္အခဲအပိတ္အဆို႔ၾကား၌ပင္ ပထမအၾကိမ္ ေအာင္ျမင္ခဲ႔ေသး၏။ လြတ္လပ္ပြင္႔လင္းမႈ အတန္ငယ္ ရိွလာေသာ ယခုအခ်ိန္တြင္၊ ဒုတိယအၾကိမ္သည္ ပထမအၾကိမ္ထက္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔သင္႔၏။ ပိုမိုေလးနက္သင္႔၏။ ပိုမိုစည္းလုံးသင္႔၏။ ပိုမိုကာ သေဘာထားၾကီးသင္႔၏။
ပထမအၾကိမ္ကို မသိမီလိုက္သူမ်ား ရွိနုိင္သည္။ပထမအၾကိမ္ကို တန္ဖိုးမထားဘဲ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုသူမ်ားလည္း ရွိေကာင္းရိွနုိင္သည္။ ယခင္ကရွိခဲ႔ေသာ အစဥ္အလာကို တန္ဖိုးထား ဆက္ခံမွသာ ၊ယခုလုပ္ေနေသာအစဥ္အလာကို ေနာက္လူေတြက တန္ဖိုးထားမည္။အေရးၾကီးေသာစကားကို ထပ္ျပီးေျပာပါရေစ။ ၁၉၈၉-တုန္းက ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံကိုလုပ္ရတာ၊ အခက္အခဲၾကား အေနာက္အယွက္ၾကား၊ အႏၱရယ္ၾကားထဲကေန လုပ္ၾကရတာျဖစ္ေၾကာင္း မေမ႔သင္႔ပါ။ ယခုအခ်ိန္လို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈ မရွိခဲ႔ပါ။ ဆန္တစ္အိတ္ထမ္းျပီး ေျပးရတာခ်င္း အတူတူ ေနာက္က က်ားလိုက္လို႔ ေျပးရျခင္းလား၊ က်ားမလိုက္ပဲ မွန္မွန္သြားရျခင္းလား၊ ကြာပါသည္။
မိမိက ေနရာတကာ ပထမလုပ္ျပတာဟု ဂုဏ္ယူလိုျခင္းထက္၊ ယခင္အစဥ္အလာကို ဆက္ခံျခင္းက ေကာင္းျမတ္ေသာအင္အား ၂-ဆကို ရနုိင္သည္။ မ်က္စိကန္းသူသည္ မ်က္စိကနး္သူကိုလည္း မျမင္။ မ်က္စိေကာင္းသူကိုလည္း မျမင္ပါ။ မ်က္စိေကာင္းသူသည္ မ်က္စိကန္းသူကိုလည္း ျမင္သည္။ မ်က္စိေကာင္းသူကိုလည္း ျမင္သည္။အေျမာ္အျမင္ရွိျခင္းက မ်က္စိေကာင္းျခင္းနွင္႔ တူပါသည္။
(၂၀၀၃ ေမလ၊ ခ်င္းညီလာခံဆိုင္ရာ ဆက္စပ္သတင္းမ်ား
– http://www.phophtawnews.org/burmese/index.php/news/internal-news/item/294-2013-05-13-12-07-11.html (ခ်င္းအမ်ဳိးသား ညီလာခံ က်င္းပရန္ ခ်င္းပါတီမ်ား ျပင္ဆင္)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
