ေမာင္ေမာင္စုိး ● ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ၾကားက ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္
(မုိးမခ) ဇြန္ ၁၀၊ ၂၀၁၆
● ဖက္ဒရယ္ဟုဆိုၾကသည္
၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္း က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ျပန္လည္ၾကားရသည္မွာ ဖယ္ဒရယ္ဟူသည့္စကားလုံးျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ေရြး ေကာက္ပြဲတြင္အာဏာရလာေသာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဟူသည္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေျပာဆိုသုံးစြဲလာၾကေပရာ ဖက္ဒရယ္ဆိုသည္မွာ အမ်ားအသိ မွတ္ျပဳ ေဝါဟာရတရပ္ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုသည္မွာ အားလုံးကလက္ခံေသာ နိုင္ငံေတာ္ပုံစံျဖစ္ လာသည္ဟု ဆိုရမည္။
သုိ့ေသာ္ ကံမေကာင္းသည္ကေတာ့ ဖက္ဒရယ္နွင့္ပတ္သက္၍နား လည္ပုံျခင္းမတူညီၾကျခင္းျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား စစ္တပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားၾကား ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ပတ္သက္၍ နားလည္ပုံျခင္းမတူၾကေခ်။ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားစြာတြင္ က်င့္သုံးေနၾကေသာ ဖက္ဒရယ္ပုံစံမ်ားစြာရွိသည္အနက္မွ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ ဖက္ဒ ရယ္ပုံစံကို ရွာေဖြေလ့လာေနသူမ်ားလည္းရွိသည္။ သီးျခားဖက္ဒရယ္ပုံစံစဥ္းစားေနသူမ်ားလည္းရွိသည္။ ထိုသုိ႔မတူညီ ေသာစဥ္းစားမႈမ်ားထဲမွ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ားစြာထဲတြင္ အေျခခံက်ေသာအခ်က္ တခုရွိသည္။ ၎မွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပုံစံျဖစ္သည္ဆိုသည္ႏွင့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္နိုင္မွသာ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုက္ို တည္ေဆာက္နိုင္မည္ဆိုသည္တို႔မွာ အဓိကက်ေသာ ကြဲလြဲခ်က္ဟုဆိုရမည္။
● ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားလိုလားသည့္ ဖက္ဒရယ္အခြင့္အေရးမ်ား ၿပီးျပည့္စုံပါ၏ ေလာ။ ဖက္ဒရယ္တြင္တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ားစြာပါသည္။ ထိုအထဲမွ အခ်က္တခ်က္ကို ထုတ္ႏႈတ္ေဆြးေႏြးလိုပါသည္။ ၎အခ်က္မွာ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းေရးျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပဌာန္း ခ်က္အရ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အား အရင္ေရြးခ်ယ္ၿပီး အဆိုပါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျပန္လည္အဆိုျပဳသည့္ဝန္ႀကီးစာရင္း (ဝါ) ျပည္နယ္ စိုးအရအဖြဲ႕ဝင္စာရင္းအား ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ ျပန္လည္အတည္ျပဳရသည္ျဖစ္သည္။
လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ၎လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ေပါင္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က သမတဒုသမတမ်ားကို ေရြြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ ထိုအခြင့္ အေရးမရွိေခ်။ ထို႔ျပင္ အေျခခံအားျဖင့္ နိုင္ငံ၏သမတ (ဝါ) အစိုးရအဖြဲ႕ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရရွိထားေသာ ျပည္ ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလည္ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပါဝင္ၿပီး တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလည္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလးပုံတပုံပါဝင္သည္။ ျပည္နယ္လြႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလည္ ၆၆.၆၆ ရာခုိင္ႏႈန္းသာပါဝင္ခြင့္ရၿပီး တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလည္ ၃၃.၃၃ ရာခုိင္ႏႈန္း သုံးပုံတပုံပါဝင္သည္။ ျပည္နယ္မ်ားရွိ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလည္ ပါ ဝင္ခြင့္သည္ ျပည္ေထာင္စုထက္မ်ားစြာေလ်ာ့က်သည္။ အခြင့္အေရးတန္းတူမႈမရွိဟု ဆိုရေပမည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၂၆၁ အရ နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္၍ ျပည္ နယ္လႊတ္ေတာ္၏အတည္ျပဳခ်က္ရယူသည္။ နိုင္ငံေတာ္သမၼတကခန္႔အပ္သည့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အား ျပည္နယ္လႊတ္ ေတာ္က အတည္ျပဳသည္ဆိုရာ၌ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ပါ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိ မရွိ စိစစ္ရန္သာျဖစ္ သည္။ ထိုအေျခခံဥပေဒပါ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အရည္အခ်င္းႏွင့္ကိုက္ညီပါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ အဆိုပါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အား ကန္႔ ကြက္ခြင့္မရွိေပ။ အလားတူထိုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မွတင္ျပသည့္္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ဝန္ႀကီးအရည္အခ်င္းျပည့္မွီလွ်င္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ ကန္႔ကြက္၍မရေပ။ ခ်ဳပ္၍ဆိုေသာ္ လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ဝန္ႀကီးမ်ားကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇက္ခြင့္မရွိသည့္ျပင္ ကန္႔ကြက္ခြင့္လည္းမရွိေပ။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ပါ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ညီ မညီသာ စိစစ္ခြင့္ရိွေပသည္။
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္အလိုက္မဲဆႏၵရွင္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားမွ သူတုိ႔၏ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအား ဆႏၵမဲေပး၍ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ သူတို႔ျပည္နယ္အလိုက္ သူတုိ႔၏ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ သူတုိ႔၏ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္ခြင့္မရွိပါက ျပည္နယ္ရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ တန္းတူေရ း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုသည္မွာ အဘယ္မွာပါနည္း။ လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရ ျပည္နယ္မ်ားရွိ တိုင္းရင္းသားျပည္သူ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအေနႏွင့္ သူတုိ႔၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ သူတုိ႔၏ျပည္နယ္အစိုးရကိုေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခြင့္ရရန္ အခြင့္အလမ္းရွိနိုင္ပါေသး၏ေလာ။
● ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္
လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခံဥပေဒအရ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဟူ၍ လႊတ္ ေတာ္ ၂ ရပ္ပါဝင္သည္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလည္မ်ားက၎ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရွိေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလည္းမ်ားကလည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလည္အစုအဖြဲ႕ကလည္းေကာင္း ဒုသမတ ၁ ဦးစီျဖင့္ ၃ ဦး တင္ေျမႇာက္ၾကျပီး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ သမတ ကိုျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ကာ အစိုးရအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ရသည္။
လက္ရွိအမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသႀကီး ၁၄ ခုမွ ကိုယ္စားလည္ ၁၂ ဦးစီပါဝင္၍ ကိုယ္စားလည္အခ်ဳိး အစားအညီအမ်ွ ဖြဲ႕စည္းထားသည္ဟုဆိုသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထို ၁၄ ခုမွာ မတူကြဲျပားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိ းမ်ားေနၾကသည့္ ျပည္နယ္ ၇ ခုႏွင့္ ဗမာအမ်ားစုေနသည့္ တိုင္းေဒသႀကီး ၇ ခုေပါင္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ထိုအမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၌ ျပည္နယ္တခုခ်င္းအလိုက္ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္က အနည္းစုျဖစ္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီး ၇ ခုမွ ျပည္မနိုင္ငံ ေရးပါတီမ်ား (သု္ိ႔မဟုတ္) တခုခု၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အမ်ားစုျဖစ္သည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွ ဒုသမတ တစ္ဦးတင္သြင္းခြင့္ကို ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွ မရနိုင္ေပ။ အမ်ဳိး သားလႊတ္ေတာ္ တိုင္းေဒသႀကီး ၇ ခုတြင္ အနိုင္ရသည့္ ျပည္မနိုင္ငံေရးပါတီတခုခုကသာ ၎အခြင့္အေရးကို ရရွိမည္ျဖစ္ သည္။ ျပည္နယ္မ်ားမွတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအေနႏွင့္ ၎တုိ႔ျပည္နယ္အတြင္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၂ ေနရာအား လုံးက္ို အနိုင္ရေတာင္မွ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ဒုသမတ တဦးတင္ေျမႇာက္ခြင့္မရွိေခ် ။ လက္ရွိ ၂၀၁၅ လႊတ္ေတာ္တြင္ANP ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီက အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလည္ ၁၀ ေနရာအနိုင္ရၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္၌ SNLD ရွမ္းတိုင္းရင္းသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ၃ ေနရာ တအန္းအမ်ဳိးသားပါတီ TNP မွ ၂ ေနရာ ပအုိ႔္၀္အမ်ဳိးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ PNO မွ ၁ ေနရာျဖင့္ ရွမ္း ျပည္နယ္တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီ ၃ ခုမွ ၆ ေနရာအနိုင္ရ ရွိသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
ျပည္သူလႊတ္ေတာ္တြင္ လူဦးေရအရေနထိုင္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ေရြးေကာက္သည္ျဖစ္ရာ ျပည္မမွ အမ်ားစု ကိုယ္စားလွယ္ရရွိသည္။ လူဦးေရနည္းေသာ ျပည္နယ္မ်ားမွ ကိုယ္စားလည္မ်ားမွာ အနည္းစုရရွိသည္။သုိ႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ တင္သြင္းခြင့္ရသည့္ ဒုသမတ တေနရာစာအတြက္လည္း ျပည္နယ္မ်ားမွ မရရွိနိုင္ေပ။
သုိ႔ျဖစ္ရာ လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ဒုသမတ သမတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ကို ျပည္နယ္ မ်ားမွ တိုင္းရင္းသားပါတီ ကိုယ္စားလည္မ်ားအေနႏွင့္ မိမိျပည္နယ္အလိုက္မဲအျပည့္အဝ ရေတာင္မွ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရနိုင္ေပ။ ဤသုိ႔သမတေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရွိသည့္အေျခအေနတြင္ သမတက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခန္႔ထားခြင့္ရွိသည့္ လက္ ရွိ ဥပေဒအရ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ကိုျပည္နယ္မ်ားရွိ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမရနိုင္။
ကုန္ကုန္ေျပာလွ်င္ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္မ်ားရွိ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအေနႏွင့္ မိမိျပည္နယ္အလိုက္ ျပည္ နယ္လႊတ္ေတာ္ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ စသည့္ လႊတ္ေတာ္ ၃ ရပ္စလုံးတြင္ အမ်ားစုမဆိုထားႏွင့္ အ ျပည့္အဝအနိုင္ရေသာ္မွ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ မရွိေပ။ ထိုအခြင့္အာဏာသည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ားစု အ နိုင္ရသည့္ ျပည္မပါတီ (တိုင္းရင္းသားတုိ႔အဆိုအရ ဗမာပါတီ) တခုခု လက္ထဲတြင္သာရွိေပမည္။ ဤသုိ႔ေသာအေျခအေနတြင္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုစနစ္ဟု ဆို၍ ရပါမည္ေလာ။
● ဂုဏ္ထူးေဆာင္ရာထူး
ၿပီးခ့ဲေသာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကအနိုင္ရေသာအခါ ရွမ္းအမ်ဳိးသားတဦးကို ဒုသမတခန္႔အပ္ခ့ဲသည္။ ယခု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အနိုင္ရေသာအခါ ခ်င္းလူမ်ဳိးတဥိီးကို ဒုသမတ ခန္႔အပ္ခ့ဲသည္။ ဤသုိ႔ခန္႔အပ္ျခင္းမ်ဳိးသည္ ယခုေခတ္မွမဟုတ္။ ဖဆပလေခတ္ကလည္း ရွိသည္။ ဖဆပလအစိုးရေခတ္ အစိုးရကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကအဓိက ဦးေဆာင္စဥ္ ကာလက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ သမတေနရာတြင္ ရွမ္း ကရင္ စသည့္တိုင္းရင္းသားထဲမွ ေပးအပ္ခ့ဲသည္။
ဂုဏ္ထူးေဆာင္ရာထူးအေဆာင္အေယာင္ဆိုသည္မွာ တကယ္ေတာ့ ရုပ္ျပမွ်သာျဖစ္ၿပီး တကယ့္အစစ္အမွန္ အာဏာ (ဝါ) လုပ္ပိုင္ခြင့္ လက္ထဲတြင္မရွိေပ။ ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား တလွည့္စီလုပ္လွ်င္ေတာင္မွ ၃၅ ႏွစ္ေနမွ တလွည့္က်မည့္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေနရာျဖစ္သည္။
ယင္းေနရာမ်ဳိးအား တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဖက္ဒရယ္အခြင့္အေရးဟုမသတ္မွတ္ေခ်။ တိုင္းရင္းသားတို႔အဖို႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အခြင့္အေရးထက္ ၎တုိ႔ျပည္နယ္အား ၎တုိ႔စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားတုိ႔ေတာင္းဆိုေနသည္မွာ ေနျပည္ေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရန္မဟုတ္။ ရန္ကုန္အား အုပ္ခ်ဳပ္ရန္မဟုတ္။ မိမိျပည္နယ္ကို မိမိအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေရးသာျဖစ္သည္။
● ဗဟိုဦးစီးစနစ္
လက္ရွိ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရၿပီးတြင္ ဤျပႆနာကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ၾကားရသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနႏွင့္ တျပည္လုံးအတိုင္းအတာအရ အမ်ားစုအနိုင္ရျပီး အစိုးရဖြဲ႕နိုင္ခ့ဲေသာ္ လည္း ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အသာစီးမရခ့ဲေပ။ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ဒုတိယအမ်ားစု အႏိုင္ရျပီး ဒီခ်ဳပ္က တတိယအမ်ားစု အနိုင္ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရွမ္းဒီခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ားစုမဟုတ္ ခ့ဲေပ။
ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီကေတာ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အတြင္း အမ်ားစုအနိုင္ရခ့ဲရာ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာႏွင့္ ျပည္နယ္ အစိုးရဖြဲ႕စည္းေရးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေတာင္းဆိုရာ ဤကိစၥသည္ လူသိမ်ားသည့္ကိစၥတရပ္ျဖစ္လာသည္။
ျပည္မမွ အဓိကအာဏာရပါတီအေနႏွင့္ ျပည္နယ္တခုခု၏ ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မိမိပါတီမွ အေရးနိမ့္ေနေသာ္လည္း မိမိပါတီမွလူအား ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခန္႔အပ္ၾကျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေစာေၾကာရန္လိုသည္။ တဖက္ကဆိုလွ်င္ စစ္အာ ဏာ ရွင္၏ဆိုးေမြဟု ဆို၍ရသည္။ လက္ရွိ အရပ္သားပါတီမ်ားအႏိုင္ရေသာ ေခတ္ကာလတြင္မူ ျပႆနာမွာ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ျပည္မမွ အနိုင္ရအစိုးရသည္ မိမိအစိုးရေပၚလစီ မူဝါဒမ်ားအေကာင္အထည္ေဖၚရန္ မိမိပါတီ၏ လူမ်ားကိုသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာေပးျခင္းျဖစ္ပုံရ၏ဟုဆိုၾကသည္။ အကယ္၍ ျပည္နယ္မွအနိုင္ရေသာ တိုင္းရင္းသားပါတီမွ အမတ္အား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေပးပါက ျပည္မဗဟိုအစိုးရ၏ မူဝါဒကို အာမခံရန္ မေသခ်ာဟု တြက္ဆပုံရသည္။
သုိ့ျဖစ္ရာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ႏွင့္ ဗဟိုဦးစီးစနစ္မွာ ပဋိပကၡအသြင္ေဆာင္သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုသည္မွာ အာဏာကိုျဖန့္ခြဲျခင္းျဖစ္ေပရာဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သုံးမည္ဆိုလွ်င္ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ေျဖေလ်ာ့မွသာျဖစ္နိုင္ေပလိမ့္မည္။ ျပည္ နယ္အလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒျပဳေရးတုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ေျဖေလ်ာ့မွသာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေကာင္ အထည္ေဖၚႏိုင္ေပလိမ့္မည္။
● ပုဒ္မ ၂၆၁
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆၁ အရ ျပည္နယ္မ်ား၏အစိုးရအဖြဲ႕ကိုေခါင္းေဆာင္မည့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝန္ႀကီးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ ခန္႔အပ္ခြင့္ရွိသည္။ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အား နိုင္ငံေတာ္သမတက တိုက္ရိုက္ခန္႔အပ္ခြင့္ရွိသည္။ ျပည္နယ္မ်ားရွိ ျပည္သူမ်ား ကေရြးခ်ယ္လိုက္သည့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလည္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိသည္မွာ ၎ျပည္နယ္မ်ားအတြက္ ဒီမိုကေရစီအေျခခံမူမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီပါ၏ေလာ။ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ ကိုက္ညီပါ၏ေလာ။
ျပီးခ့ဲေသာ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းအတြင္းက အဆိုပါ ပုဒ္မ ၂၆၁ အားျပင္ဆင္၍ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အား ျပည္နယ္လႊတ္ ေတာ္မွ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရွိေရးျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္၌ တင္သြင္းခ့ဲဘူးသည္။ ထိုစဥ္က ထိုပုဒ္မ ၂၆၁ ျပင္ေရး အတြက္ NLD ပါတီမွ အမတ္မ်ားလည္းေထာက္ခံခ့ဲၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ တပ္ကိုယ္စားလည္မ်ား ကန္႔ကြက္ပယ္ခ် ျခင္းခံခ့ဲရ သည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ အဆိုပါ ပုဒ္မ ၂၆၁ သည္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ အဟန္႔အတားတခုဟု ဆိုရမည္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ မိမိျပည္နယ္ အစိုးရကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခြင့္မရွိသည့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ဘဲ ဖက္ဒရယ္ဟူ၍ ဆိုနိုင္ပါမည္ေလာ။ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ေျဖေလ်ာ့ျခင္းမရွိဘဲ ဖက္ဒရယ္ဟုဆိုႏိုင္ပါမည္ေလာ။ ဤပုဒ္မမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းႏွင့္သာဆိုင္သည္။ ဥပ ေဒျပဳေရးပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ဟုဆိုပါက ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိဘဲ ျဖစ္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ဆိုရပါမည္။
ေမာင္ေမာင္စုိး
21/4/2016
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ