ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္ (၄၁)

အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡဆိုတာ ေနရာတိုင္းမွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္၊ လူပုဂိၢဳလ္တစ္ေယာက္ သို႕မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုဟာ တစ္ခုထက္ပိုတဲ့ အေရးကိစၥေတြမွာ တစ္ျပိဳင္တည္းပါဝင္ပါတ္သက္ေနျပီး အေရးကိစၥတစ္ခုကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းက အျခားအေရးကိစၥတစ္ခုအေပၚ လြဲမွားေသာသက္ေရာက္မႈရွိေနတာကို အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊

ဥပမာအားျဖင့္ ပုဂိၢဳလ္တစ္ေယာက္ဟာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုကိုပိုင္ဆိုင္ျပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအတြက္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား ေရြးခ်ယ္ ဝယ္ယူေရးေကာ္မီတီမွာ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒီပုဂိၢဳလ္မွာ အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြါးနဲ႕ ပုဂိၢဳလ္ေရးရာအက်ိဳးစီးပြါး ပ႗ိပကၡျဖစ္ေနျပီလို႕ ေျပာရမွာပါ၊ သူ႕ရဲ့ ကားဝယ္ယူေရးအၾကံေပးခ်က္ကို သံသယျဖစ္စရာရွိပါလိမ့္မယ္၊ တရားသူၾကီးတစ္ေယာက္ စီရင္ဆုံးျဖတ္ရမည့္ အမႈတစ္ခုမွာ တရားခံ သို႕မဟုတ္ တရားလိုျဖစ္သူက သူ႕ရဲ့ မိသားစုဝင္၊ ေဆြမ်ိဳး၊ သူနဲ႕တစ္စံုတစ္ရာပါတ္သက္ခဲ့သူ၊ သို႕မဟုတ္ သူနဲ႕ တစ္ခ်ိန္က ထင္ထင္ရွားရွား မသင့္ျမတ္ခဲ့သူ ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ တရားသူၾကီးမွာ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္ေနပါျပီ၊ တရားသူၾကီးရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို သံသယျဖစ္စရာ အေၾကာင္းရွိေနပါျပီ၊

စာရင္းစစ္တစ္ေယာက္က အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ့ တာဝန္ေပးခ်က္အရ ကုမၸဏီတစ္ခုကို စာရင္းစစ္ရာမွာ အဲဒီကုမၸဏီက သူနဲ႕ တစ္စံုတစ္ရာပါတ္သက္မႈရွိခဲ့တယ္ဆိုရင္ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္ပါတယ္၊ စာရင္းစစ္ရဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္အေပၚမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိလာပါလိမ့္မယ္၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးတစ္ေယာက္က အစိုးရရဲ့ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ေဆာက္လုပ္ဖို႕ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားကို ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးရတဲ့ ဝန္ၾကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနျပီဆိုရင္ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡရွိေနပါျပီ၊ အစိုးရရဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးကန္ထ႐ိုက္ရတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားဟာ ႐ိုး႐ိုးသားသားမွ်မွ်တတယွဥ္ျပိဳင္ျပီးရတာမွ ဟုတ္ရဲ့လားလို႕ သံသယျဖစ္ၾကမွာပါ၊

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ၾကီး တစ္ေယာက္က လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးက်င္းပခ်ိန္ ျပင္ပမွာ ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္အလုပ္ကို တယ္ဆိုပါစို႕၊ တရားရုံးမွာ သူအခေၾကးေငြယူထားတဲ့ အမႈသည္ဘက္က ကိုယ္စားျပဳမႈဟာ တစ္ဘက္က အမႈသည္နဲ႕ ေရွ႕ေနကိုေရာ၊ ၾကားနာျပီး စီရင္ခ်က္ခ်မည့္ တရားသူၾကီးအေပၚမွာေရာ လြဲမွားေသာသက္ေရာက္မႈရွိပါလိမ့္မယ္၊ ျပိဳင္ဘက္ေရွ႕ေနက တစ္ဘက္ ေရွ႕ေနဟာ ဥပေဒျပဳအာဏာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးျဖစ္တာေၾကာင့္ သူ႕ရဲ့ အရွိန္အဝါလႊမ္းမိုးမႈနဲ႕ ဒီတရားခြင္ဟာ မွ်တမႈမရွိႏိုင္ပါလို႕ ကန္႕ကြက္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိပါလိမ့္မယ္၊

အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡဆိုတာ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အလုပ္ႏွစ္ခု တစ္ျပိဳင္တည္းရွိေနတာလို႕ ေျပာရမွာပါ၊ သာမာန္ျပည္သူတစ္ေယာက္အဖို႕ေတာ့ အလုပ္ႏွစ္ခု သို႕မဟုတ္ ႏွစ္ခုထက္မက တစ္ျပိဳင္တည္းလုပ္ကိုင္တာ ျပႆနာမဟုတ္ပါ၊ အလုပ္ႏွစ္ခုစလုံးဟာ သူ႕အတြက္ သို႕မဟုတ္ သူ႕မိသားစုအက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာမို႕လို႕ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡ ျဖစ္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါ၊ ဆရာဝန္တစ္ေယာက္က သူ႕အတတ္ပညာကို သုံးျပီး ကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းေတြအမ်ားၾကီးမွာ ေဆးကုသျပီး စီးပြါးရွာႏိုင္ပါတယ္၊ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္၊ ပိသုကာတစ္ေယာက္က ကုမၸဏီတစ္ခုထက္ပိုျပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္၊ သတင္းစာဆရာတစ္ေယာက္က မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာေတြအမ်ားၾကီးမွာ ပါဝင္ေရးသားႏိုင္ပါတယ္၊ သူတို႕မွာ တစ္ခုထက္ပိုတဲ့ အလုပ္တာဝန္မ်ားအၾကား အခ်ိန္ခြဲေဝမႈနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး ျပႆနာရွိႏိုင္ေပမည့္ အက်ိဳးစီးပြါးဆိုင္ရာ ျပႆနာမရွိပါ၊  ရွိရင္ လည္း သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ျပႆနာသာျဖစ္ပါတယ္၊ တိုင္းျပည္အက်ိဳးစီးပြါးကို မထိခိုက္ပါ၊

ဒါေပမည့္ ျပည္သူလူထုရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကို ေဆာင္ရြက္ပါ့မယ္ဆိုျပီး တိုင္းျပည္ရဲ့ အာဏာကို ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးေနၾကတဲ့ ၊ ျပည္သူကေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ ပုဂိၢလ္မ်ားအေနနဲ႕ တိုင္းျပည္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႕ ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးထားတဲ့ အလုပ္အျပင္ သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳးစီးပြါးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္အလုပ္မ်ား တစ္ခ်ိန္တည္း၊ တစ္ျပိဳင္တည္းမွာ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္ေနျပီလို႕ ဆိုရမွာပါ၊

အာဏာရွိတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြက တိုင္းျပည္အက်ိဳးစီးပြါးနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳးစီးပြါး ႏွစ္ခုကို တစ္ခ်ိန္တည္း၊ တစ္ျပိဳင္တည္းမွာ ယွဥ္တြဲေဆာင္ရြက္ေနရင္ နစ္နာဆုံးရွုံးရမွာက တိုင္းျပည္အက်ိဳးစီးပြါးပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ အာဏာရွိသူမ်ားရဲ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳးစီးပြါးဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြါးေတြ စြက္ဖက္မႈ၊ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ မွားယြင္းတတ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာမ်ားကို ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးဖို႕ အေရြးခ်ယ္ခံရသူမ်ား၊ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးခံရသူမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုင္ရာ အလုပ္တာဝန္ကလြဲလို႕ အျခားအလုပ္မ်ားလုပ္ကိုင္ခြင့္မျပဳပါ၊ အေရြးခ်ယ္မခံရခင္၊ ခန္႕အပ္မခံရခင္က ရွိခဲ့တဲ့ ရာထူးတာဝန္မ်ားမွ ႏိုင္ငံေတာ္ရာထူးသက္တမ္းတစ္ခုအတြင္း အနားယူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏႈတ္ထြက္ရပါတယ္၊

အဲဒီလို ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကိုင္တြယ္သုံးစြဲသူမ်ားမွာ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡမျဖစ္ရေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ား ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္ျခင္းမရွိပါ၊ ပုဒ္မ ၆၇ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတနဲ႕ ဒုတိယ သမၼတမ်ားဟာ လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကးရေသာ အျခားမည္သည့္ရာထူးကိုမွ် လက္ခံျခင္းမျပဳရလို႕ ကန္႕သတ္ထားပါတယ္၊ အဲဒီလို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႕ ဒုသမၼတ ႏွစ္ဦးကိုသာ ကန္႕သတ္ထားျပီး က်န္တဲ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားအားလုံးအေပၚမွာ “လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ရင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က အနားယူရမယ္၊ ႏိုင္ငံ႕ဝန္ထမ္းျဖစ္လ်င္ ႏိုင္ငံ႕ဝန္ထမ္းအျဖစ္မွ အျငိမ္းစားယူျပီးျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္မျဖစ္ရ” ဆိုတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားသာရွိျပီး ပုဂၢလိကစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ရ၊ ပုဂၢလိကကုမၸဏီမ်ားမွာ မပါဝင္ရ၊ လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကးရေသာ အျခားအလုပ္မ်ား မလုပ္ရဆိုတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ား လုံးဝမပါရွိပါ၊

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ဒုဝန္ၾကီးမ်ားကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က ႏႈတ္ထြက္ဖို႕၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳဖို႕၊ ႏိုင္ငံ႕ဝန္ထမ္းအျဖစ္က အျငိမ္းစားယူဖို႕သာ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္ေစမည့္ အျခားပုဂၢလိကစီးပြါးေရးလုပ္ရလို႕ တားျမစ္မထားပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးေတြ၊ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ၾကီးေတြက ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးေတြ၊ ဒု- ဝန္ၾကီးေတြ ျဖစ္လာၾကတဲ့အခါ ၎တို႕ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဝန္ၾကီး႒ာနအလိုက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြမွာ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္ေနႏိုင္တာကို တားဆီးႏိုင္စြမ္းမရွိပါ၊ ျပည္နယ္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီးအစိုးရေတြမွာလည္း အလားတူကန္႕သတ္ခ်က္ေတြမရွိလို႕ စီးပြါးေရးသမားေတြ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသၾကီး ဝန္ၾကီးေတြျဖစ္လာၾကတဲ့အခါ သူတို႕ရဲ့ ပုဂၢလိက အက်ိဳးစီးပြါးက ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသၾကီးရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကို လႊမ္းမိုးႏိုင္တာကိုလည္း တားျမစ္ႏိုင္စြမ္းမရွိပါ၊

တရားစီရင္ေရးဘက္မွာလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တရားသူၾကီးမ်ားနဲ႕ အဆင့္ဆင့္ေသာ တရားသူၾကီးမ်ားအားလုံးဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္မျဖစ္ရ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မျဖစ္ရလို႕ ကန္႕သတ္ထားတာပဲရွိပါတယ္၊ ျပင္ပပုဂၢလိကကုမၸဏီမ်ား၊ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ျခင္းမျပဳရလို႕ တားျမစ္မထားပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ တရားသူၾကီးတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ပုဂၢလိကစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ပါဝင္ေနရင္၊ ၊ ျပင္ပစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုက ဝင္ေငြေတြရေနရင္၊ အက်ိဳးစီးပြါးရွိေနရင္လည္း တားျမစ္လို႕မရပါ၊ ဥပေဒျပဳပိုင္းမွာ ဆိုရင္လည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္မရွိတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ ျပ႒န္းထားေပမည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရျပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လုံးမွာ ေငြေၾကး၊ စရိတ္၊ လစာရတဲ့ အျခားမည္သည့္အလုပ္မွ လုပ္ခြင့္မရွိလို႕ ျပ႒န္းမထားပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္နဲ႕ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ၾကီး၊ ေျမပိုင္ရွင္ၾကီး၊ သတၱဳတြင္းပိုင္ရွင္ၾကီး၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္၊ ေရွ႕ေနၾကီး၊ ျပည္သူ႕စစ္ေခါင္းေဆာင္ စသျဖင့္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြါးဆိုင္ရာ အလုပ္ေတြကို တြဲဘက္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားအျပားကို ေတြ႕ေနရပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာလည္း အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡေတြကို တားျမစ္တဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြ ျပ႒န္းမထားပါ၊ ဒါေပမည့္ သန္႕ရွင္းျပီး ပြင့္လင္းတဲ့၊ လူထုအက်ိဳးစီးပြါးကို အမွန္တကယ္ေဖာ္ေဆာင္မည့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေစဖို႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္နဲ႕ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားက အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡကို တားျမစ္တဲ့ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းေတြ (Code of Conduct) နဲ႕ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ အေရးယူရမည့္ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းၾကပါတယ္၊ အဲဒီဥပေဒေတြကို အေျခခံျပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းသုံးခုနဲ႕ အစိုးရ႒ာနေတြမွာ၊ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ၊ စီးပြါးေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးေတြမွာ၊ အမ်ား နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းအလိုက္ သက္ဆိုင္တဲ့ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းေတြ ခ်မွတ္ျပီး အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡကို တားျမစ္ၾကပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္နဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာလည္း အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡျဖစ္မႈကို ကာကြယ္တားဆီးဖို႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား သတ္မွတ္ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ စည္းမ်ဥ္းအမွတ္ (၃၇) (RULE XXXVII)၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ စည္းမ်ဥ္းအမွတ္ (၂၃) (RULE XXIII) တို႕မွာ ျပ႒န္းထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးတင္မက သူတို႕ရဲ့ဝန္ထမ္းမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အရာရွိမ်ားအားလုံးပါ လိုက္နာရမည့္ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡဆိုင္ရာစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအခ်ိဳ႕ကို အက်ဥ္းရုံးျပီး ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္၊ ဒီလိုပါ၊

(၁) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ လႊတ္ေတာ္မွေပးေသာ လခႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားမွအပ အျခားေနရာမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ လစာ၊ စရိတ္၊ အခြင့္အေရး၊ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ားကို ခံစားခြင့္မရွိပါ၊

(၂) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရျပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္အတြင္းမွာ ဝင္ေငြရရွိမည့္ ျပင္ပစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ကြၽမ္းက်င္မႈဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား၊ ပုဂၢလိကရာထူးမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္၊ လက္ခံခြင့္မရွိပါ၊

(၃) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ မည္သည့္စီးပြါးေရးလုပ္ငန္း၊ အဖြဲ႕အစည္း၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားတြင္မွ ဝင္ေငြရရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ပါဝင္ပါတ္သက္ျခင္း၊ အၾကံေပးျခင္း၊ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ျခင္းမျပဳရပါ၊

(၄) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ ၎တို႕၏ အမည္ကို ျပင္ပစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳခြင့္မေပးရပါ၊

(၅) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ ၎တို႕ကြၽမ္းက်င္ရာ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းအတတ္ပညာ (ဆရာဝန္၊ ေရွ႕ေန၊ အင္ဂ်င္နီယာ စသျဖင့္) ကို အသုံးခ်၍ ဝင္ေငြရွာေဖြျခင္းကို လႊတ္ေတာ္၏ အလုပ္ခ်ိန္အတြင္း ေဆာင္ရြက္ခြင့္မျပဳပါ၊

(၆) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးဟာ ပုဂၢလိကႏွင့္ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီမ်ား၊ ဘဏ္မ်ား၊ စီးပြါးေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ အရာရွိ သို႕မဟုတ္ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိပါ၊

(၇) ခြၽင္းခ်က္အေနနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ အမ်ားျပည္သူနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ရွာေဖြျခင္းမျပဳတဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (Non-Profit Organizations) မွာေတာ့ အခေၾကးေငြမရတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိပါတယ္၊

(၈) ခြၽင္းခ်က္အေနနဲ႕ပဲ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ဟာ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္း၊ စီးပြါးေရးအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္အေရြးမခံရခင္ကတည္းက အနည္းဆုံး ႏွစ္ႏွစ္ဆက္တိုက္ပါဝင္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီကုမၸဏီမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာဝန္မ်ားအတြက္ေပးရမည့္အခ်ိန္ဟာလည္း အနည္းဆုံးျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာလည္း အဲဒီစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမွာ ဆက္လက္ပါဝင္ခြင့္ရွိပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ အဲဒီစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းကေပးတဲ့ လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကး၊ အခြင့္အေရးေတြမယူရပါ၊ အဲဒီစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ဥပေဒျပ႒န္းရတဲ့၊ စီမံကြပ္ကဲရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မီတီမ်ားမွာ ပါဝင္ခြင့္မရွိပါ၊ ဥပမာအားျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးဟာ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ပါဝင္ေနရင္ အဲဒီလုပ္ငန္းမွာ အခ်ိန္အနည္းဆုံးပဲ ဆက္လက္ ပါဝင္ခြင့္ရွိမယ္၊ အဲဒီလုပ္ငန္းကေပးတဲ့ လစာ၊ အခြင့္အေရး မယူရ၊ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြကို ဥပေဒျပဳမည့္၊ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမည့္ လႊတ္ေတာ္ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာေကာ္မီတီ ၊ လႊတ္ေတာ္စီးပြါးေရးရာေကာ္မီတီေတြမွာ ပါဝင္ခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္၊ အဆိုျပဳခြင့္၊ မဲေပးခြင့္ မရွိပါ၊

ဆက္ပါဦးမယ္၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ေအာက္တိုဘာလ ၂၄၊ ၂၀၁၃