>
ကမၻာ့လက္ေရြးစင္ ေဘာသမားမ်ား
ေဒါက္တာ ေမာင္ဘခ်စ္
မတ္ ၂၆၊ ၂၀၁၁
“ကၽြန္ေတာ္ ထြက္ခဲ့တာ မွားလား”
ေမာင္ဘခ်စ္ အေမရိကေရာက္ေတာ့ မိတ္ေဆြေတြေကာ၊ လူငယ္ေတြေရာ ေမးေလ့ရွိတဲ့စကားပါ။ မိမိေဒသမွ ခြဲခြာလာသူအမ်ားသည္ တတ္ႏိုင္သမွ် အားတင္းထားၾကေသာ္လည္း တခါတခါ အားငယ္လွသည္။ မိေဝး ဖေဝးသူမ်ားလည္း ရွိၾကသည္။ အမိႏိုင္ငံမွ ခြဲခြာရေသာ ခံစားခ်က္မ်ားသည္ ေျဖလို႔မေျပႏိုင္ပါ။ သူတို႔ကို စဥ္းစားစရာေတြကို ေပးရေပမည္။
“ခင္ဗ်ားတို႔ လင္ကြန္းကို သိလား”
“သိတာေပါ့ဗ်ာ၊ သူ႔ေလာက္ႀကီးက်ယ္တဲ့ အေမရိကန္သမၼတကို မသိရင္ ဘယ္သူ႔ကိုသိရမွာလဲ”
“သူ ဘယ္မွာေမြးလဲ။ဘယ္လို အိမ္မွာေမြးလဲ”
“သစ္တံုးအိမ္မွာေလ။ Log House မွာေပါ့ဗ်ာ”
သစ္တုံးအိမ္သည္ တေခတ္က ဆင္းရဲေသာသူမ်ားေနထိုင္ရာ အိမ္ျဖစ္သည္။
“ဟုတ္ပါတယ္။ သူ ဘာေၾကာင့္ သမၼတျဖစ္လာလဲ သိလား”
“ဆိုပါဦး”
“သူ အဲဒီ သစ္တံုးအိမ္ထဲက ေနထြက္လာလို႔ပါပဲ”
“ခင္ဗ်ာ”
သူ စဥ္းစားေနသည္။ အတန္ၾကာမွေျပာသည္။
“မရွင္းဘူးခင္ဗ်”
“သူ ငယ္ငယ္က ေတာအုပ္ထဲမွာပဲ ေနထိုင္ႀကီးျပင္းရတယ္။ လင္ကြန္းဟာ စာသင္ဖို႔ ၅ မိုင္ေက်ာ္ ေလွ်ာက္ရတယ္။ သူေနတဲ့အရပ္မွာ ေက်ာင္းမရွိဘူး။ သူ စာမသင္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေတာင္ သူဟာ တႏွစ္ထဲ ေက်ာင္းေနခဲ့ရတယ္”
“ခင္ဗ်ား ဆိုလိုတာက”
ကၽြန္ေတာ္ အေျဖမေပးပါ။ သူ႔ဖာသာသူ ေျဖသည္။
“သူ သစ္တံုးအိမ္က ထြက္လာတာ မွန္သလို ကၽြန္ေတာ္ ထြက္လာတာ မွန္တာေပါ့။ ဟုတ္လား”
“မွန္ပါတယ္။ ဘုရားေဟာတဲ့ ၅၅၀ နိပါတ္ေတာ္ထဲက ပံုတကို ေျပာျပမယ္။ တခါက လိပ္တစ္ေကာင္ဟာ ရြာနဲ႔ခပ္လွမ္းလွမ္း ေရကန္တခုမွာ ေနသတဲ့။ တႏွစ္မွာ ေရကန္က ေရဟာ ထူးထူးျခားျခား ခမ္းလာသတဲ့။ ဒီေတာ့ အျခားေရေနသတၱဝါေတြဟာ ပုိၿပီးေရမ်ားတဲ့ေရ ကန္ေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕တယ္။ ဒါေပမယ့္ လိပ္ကေတာ့ မိမိအရပ္ကို မစြန္႔ေကာင္းဆိုၿပီး ဒီကန္မွာပဲ ေနသတဲ့။ ေရေတြ အားလံုးခမ္းသြားေတာ့ လိပ္ဟာ တြင္းတူးၿပီး တြင္းထဲမွာ ေရနဲ႔ေနတယ္။ အေပၚက ႏံုးေတြနဲ႔ အပ္ထားတာေပါ့။ ေနာက္ဆံုး ႏံုးေတြေျခာက္ကုန္ေပမယ့္ လိပ္ဟာ မေသဘူးေပါ့။ ဒီ ကန္ ခမ္းေျခာက္တာကို ရြာကလူေတြသိေတာ့ ေနာင္ ဒီလိုမခမ္းေအာင္ဆိုၿပီး ကန္ကို ခပ္နက္နက္တူးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရြာကလူေတြ လာေရာက္တူးၾကေတာ့ ေစာေစာက ကံေအာက္ေျခမွာ တြင္းတူးေနတဲ့လိပ္ကို ေပါက္ျပားနဲ႔ေပါက္မိၿပီး လိပ္ဟာ ေသသြားေလသတဲ့”
“ဒါမ်ဳိးျဖစ္တတ္တာပဲ”
“ဒါေၾကာင့္ ဇာတိအရပ္ဆိုၿပီး တြယ္တာတိုင္းလည္း မေကာင္းဘူးေလ”
“ဟုတ္ကဲ့ဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဒီလိုပဲစဥ္းစားေနတာ”
ထိုရက္က ေႏြဦးကာလျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္သူ အေအးေသာက္ရင္း စကားေတြအေတာ္ေလး ေျပာမိပါသည္။
“ဒီေရာက္ေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ ေလ့လာအားထုတ္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ”
“အားထုတ္လို႔ေကာ ဘာေတြျဖစ္လာမွာလဲ ဆရာ”
“ဘာလို႔ဒီလိုေျပာရတာလဲ”
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဒီမွာမေမြးေတာ့ ဘယ္လိုမွ သမၼတျဖစ္လာမွာမွ မဟုတ္တာ”
“မင္း မျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ဒီမွာေမြးတဲ့ မင္းရဲ႕သားသမီးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာပဲ။ မင္း စဥ္းစားၾကည့္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား အားႏိုး (Arnold Schwarzenegger) ဆိုရင္ ဒီမွာမေမြးလို႔ သမၼတ မျဖစ္ေပမယ့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ေတာ့ျဖစ္တာပဲ။ မက္ဒရင္းေအာဘ႐ိုက္လည္း ဒီလိုပဲေလ။ သူလည္း refugee ပါပဲ”
“တကယ္”
“တကယ္ေပါ့ကြ၊ အေမရိကန္ေတြထဲမွာ ကမၻာမွာ ထင္ရွာေက်ာ္ၾကားၿပီး နာမည္အင္မတန္ႀကီးတဲ့ refugee တေယာက္မက ရွိတယ္။ အဲဒီ refugee ထဲက တေယာက္ကိုၾကားရင္ မင္း အံ့အားသင့္သြားမယ္”
“ဘယ္သူလဲ ဆရာ”
“အယ္လဘတ္ အိုင္းစတိုင္းေပါ့”
“ခင္ဗ်ာ၊ ႏိုဘဲလ္ဆုရတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ႀကီး အိုင္းစတိုင္းေပါ့ ဟုတ္လားဆရာ”
“ဟုတ္တယ္ေလကြာ။ ၂၀ ရာစုမွာထိပ္တန္းမွာရွိတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေပါ့။ ဂ်ာမနီမွာ နာဇီေတြ အာဏာရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဂ်ဴးေတြကို ရန္ရွာတယ္။ အိုင္းစတိုင္းဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ထြက္ေျပးလာတဲ့ refugee ပါပဲ။ သူဟာ ပရင္စတန္မွာ ဆရာလုပ္ရတာပါ”
“အင္း … သူလည္း ေျပးရတာပါပဲ”
“ဒါေပါ့ကြာ ေျပးစရာေျမရွိလို႔ ေတာ္ေသးတာေပါ့။ မက္ဒလင္းေအာဘ႐ိုက္ (Madeline Albright) ဆိုရင္လည္း ယေန႔ ခ်က္ႏိုင္ငံလို႔ ေခၚတဲ့ Czech Republic ေမြးတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အာဏာရလာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကုိ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာတာပဲ။ ဒီမွာ ဘီကလစ္တန္ သမၼတျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးျဖစ္တာ”
“refugee ေတြထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးပဲေနာ္”
“ဒါေပါ့ကြာ။ ဘယ္သူမဆို ကိုယ္တတ္ႏိုင္တာေလးကို လုပ္ၾကတာပဲ။ မင္းစဥ္းစားၾကည့္ ေကာလင္း ပါဝယ္ဆိုရင္လည္း ဒီအတိုင္းပဲေလ။ သူ႔အေဖက immigrant။ သူက လူမည္း။ ဒီမွာ ေက်ာင္းေနတယ္။ စာအေတာ္ႀကီး မဟုတ္ဘူး။ စည္းကမ္းရွိတယ္။ ပထမဦးဆံုး လူမည္းႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ျဖစ္လာတာ”
“ဒါေပမယ့္ ဆရာ။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံေလးကိုေတာ့ လြမ္းတယ္”
“လြမ္းတယ္ဆိုရင္လည္း နာစရာေလးေတြနဲ႔ ေျဖရတာေပါ့”
“အင္း … လြမ္းတာကို နာစရာေလးေတြနဲ႔ ေျဖရတယ္ဆိုတာ ေရွးကလည္း ၾကားဖူးပါတယ္”
“ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒို႔ျမန္မာေတြအၾကားမွာ ပြင့္လင္းမႈေတြရွိဖိုကေတာ့ လိုတယ္”
“သေဘာထား မတိုက္ဆိုင္ၾကဘူး ဆရာ”
“ဒီမိုကေရစီမွာ ဒီလိုပဲေလ။ ဒါေပမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ တူၾကပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို တည္ေဆာက္မယ္။ မိသားစုရွိရင္လည္း မိသားစုကို တည္ေဆာက္မွာေပါ့။ ၿပီးရင္ တိုင္းျပည္အက်ဳိး သယ္ပိုးမယ္။ တိုင္းျပည္ကို တိုးတက္ေစခ်င္တဲ့ စိတ္ေတာ့ရွိၾကတာပါပဲ”
“ဆရာေျပာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ကမၻာမွာ ျမန္မာကြ ဆိုတာျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္လာတယ္”
“ေအးကြာ အလြန္အကၽြံလည္း မျဖစ္ေစနဲ႔၊ စစ္တပ္က အာဏာရလာေတာ့ ေနရာတကာ သူတို႔က လူႀကီးေပါေလ။ တခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္အသင္းက ႏိုင္ငံျခားသြားၿပီး ေဘာလံုးကန္ဖို႔လုပ္ေတာ့ အားကစားဝန္ႀကီး စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေပါ့ … စကားေျပာရတယ္။ သူက မင္းတို႔တေတြဟာ တခ်ိန္က ၿမိဳ႕နယ္ လက္ေရြးစင္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ လက္ေရြးစဥ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ခု မင္းတို႔ဟာ ႏိုင္ငံဂုဏ္ေဆာင္မယ့္ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ေတြ ျဖစ္လာၿပီ။ ဒီလိုႀကိဳးစားတဲ့ရလဒ္ကို မင္းတို႔ေတြ႔ရၿပီ၊ ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ကမၻာ့လက္ေရြးစင္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါလို႔ မိန္႔ခြန္းေျပာေတာ့တာပဲ”
“ဟုတ္ကဲ့ဆရာ၊ သူေျပာတာ ဘာမွားလို႔လဲ”
“႐ုတ္တရက္ေတာ့ မွားမွန္းမသိပါဘူး။ ျမန္မာလူထု သန္း ၅၀ (အဲဒိတုန္းက) ဟာ ဘာမွမသိလိုက္ၾကဘူး။ သိတဲ့သူလည္း နည္းနည္းပဲ ရွိတာေပါ့”
“ဆရာကလည္း ကၽြန္ေတာ္လည္း မသိဘူးေလ၊ ေျပာျပပါဦး”
“ၿမိဳ႕နယ္လက္ေရြးစင္၊ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္လက္ေရြးစင္၊ ျမန္မာ့လက္ေရြးစင္ေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ ေဘာသမားေတြ ယွဥ္ၿပိဳင္ကန္လို႔ ရတယ္ေလ။ တကယ္လို႔ ကမၻာ့လက္ေရြးစင္ျဖစ္လာရင္ ဘယ္သူနဲ႔ ကန္မွာလဲ။ အဂၤါၿဂိဳဟ္က ၿဂိဳဟ္သားေတြနဲ႔ သြားကန္မွာလား”
“ရယ္ရတယ္ … ျဗဲ” … … ။ ။