ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (သခ်ၤာ) – ဒီမိုကေရစီအေဆာက္အအံုမ်ားအေပၚ စိန္ေခၚမႈမ်ား
ဒီမိုကေရစီစနစ္မ်ား က်ဆံုးျခင္းအေၾကာင္းမ်ား – အခန္းဆက္ ၂၀
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၈
ႏိုင္ငံေရးေဝါဟာရအခ်ိဳ႕ကို ျပန္ေႏႊးၿပီးေနာက္ထပ္ေဝါဟာရအသစ္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ပါမည္။
Forbearance သည္းခံျခင္း။
Mutual Tolaration အျပန္အလွန္ထိန္းသိမ္းျခင္း။
ဤေဝါဟာရသည္ အေျခခံဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳထားေသာ္လည္း၊ သမၼတသည္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ၄င္းတို႕ကိုေပးထားေသာ အာဏာကို အကုန္မသံုးျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းကိုဆိုလိုသည္။ Forberance ႏွင့္ Mutual Tolaration တို႕သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီမပ်က္စီးေသးေသာ အေၾကာင္းမ်ားျဖစ္သည္။
Communisim – ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ။
ဤဝါဒကို အားလံုးလြယ္လြယ္ကူကူနားလည္ႏိုင္ေသာ စကားျဖင့္ရွင္းရလွ်င္ – ၄င္းသည္ လူမ်ားအား လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္၊ စည္း႐ံုးခြင့္တို႕ကို ပိတ္ပင္ထားေသာ ဝါဒျဖစ္၏။
Democracy – ဒီမိုကေရစီဝါဒ။
၄င္းကို ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ဟု မွတ္ႏိုင္သည္။
McCarthism မက္ကာသီယစ္စင္ဝါဒ။
လူအမည္ McCarthy (မက္ကာသီ)မွ ဆင္းသက္လာသည္ ၁၉၄၆ မွ ၁၉၅၄ တြင္ ရွရွားႏိုင္ငံ သည္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို က်င့္သံုးၿပီး နယူကလီယာအင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္လာသည္။ ထိုအခါ အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ အေမရိကန္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒႀကီးစိုးမည္ကို အလြန္စိုးရိမ္ထိတ္လန္႕လာၾကသည္။ ထိုအျဖစ္ကိုသံုး၍ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္လိုသည့္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားေပၚလာသည္။ ၄င္းတို႕ထဲတြင္ ရီပက္ဘလစ္ကန္အမတ္ ဂ်ိဳးဇက္မက္ကာသီ Joseph McCarthy သည္ အထင္ရွားဆံုးျဖစ္၍၊ ကြမ္ျမဴနစ္ဆန္႕က်င္ေသာ ဝါဒကို မက္ကာသီယစ္စင္ဟူ၍ ပင္ ေခၚတြင္ေလသည္။
ဤေနရာတြင္ ဧကန္တကယ္ဘာျဖစ္သည္ဟူသည္ကို မည္သူမွမသိေတာ့ပါ၊ လက္ဦးသူကသာ အႏိုင္ရသည့္သေဘာကို ေဆာင္သြားသည္။
တတိယ – ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ သမၼတနစ္ဆင္ (Nixan) ၏ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ေသာ အလုပ္မ်ားျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးအရဆန္႔က်င္သူမ်ား၏ အျပန္အလွန္စကားမ်ားကို ခိုးနားေထာင္ျခင္း၊ တိတ္ေခြမ်ားျဖင့္ သြင္းထားျခင္း၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္စံုစမ္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္း၊ သမၼတအာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္ျခင္း၊ စသည္တို႕ကိုလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ရပ္မ်ားကို မေပၚေအာင္ျပဳလုပ္ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားလည္း ေပၚသြားခဲ့သည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီအေဆာက္အအံုမ်ားကို ထိခိုက္မႈမ်ား၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားမွာ ယခုေျပာျပခဲ့ေသာ သံုးႀကိမ္ (သမၼတ႐ူးစဘယ္လက္ထက္ (၁၉၄၅)။ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ဆန္႕က်င္ခဲ့ သည့္အခ်ိန္ (၁၉၄၅-၁၉၅၀) ႏွင့္ သမၼတနစ္စင္၏ ဝါးတားဂိတ္အမႈ (၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္း) တို႔အျပင္၊ အျခားကိစၥရပ္မ်ားလည္း ရွိပါေသးသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ျပည္သူလူထုႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတို႕၏ အကူအညီေၾကာင့္၊ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ပ်က္စီးသြားသည့္အျဖစ္သို႕ ေရာက္မသြားခဲ့ပါ။
၁၉၃၀ ႏွစ္မ်ားက အခ်ိဳ႕ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၀ ႏွစ္မ်ားက အခ်ိဳ႕ေသာ လက္တင္ အေမရိကႏိုင္ငံ (အေမရိကတိုက္ေတာင္ပိုင္း)၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္မ်ား ပ်က္စီးယိုယြင္းသြားခဲ့ သည္။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ၊ သည္းခံျခင္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ထိန္းသိမ္းျခင္းတို႕ကို မလုပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သည္းခံျခင္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ထိန္းသိမ္းျခင္းတို႔ကိုျဖစ္ေစရန္ မူဝါဒမ်ား သတ္မွတ္ထားသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုမူဝါဒမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းသည္ကား လူမ်ားျဖစ္သည္။ လူမ်ားက မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္လွ်င္၊ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသည့္ မူျဖစ္ေစ၊ ၾကာၾကာမခံပါ။
မူဝါဒေကာင္းမြန္ေစရန္ ဖတ္ေကာင္းေအာင္ စာေရးတတ္ရန္သာ လိုပါသည္။ ဥပမာ၊ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ၊ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ၊ ဒီမိုကေရစီဝါဒမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ အျပန္အလွန္ထိန္းသိမ္းမႈသာ မရွိခဲ့လွ်င္၊ ေတာ္ေတာ္ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္သည့္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုမွ သမၼတအိုးဘားမား လက္ထက္ကျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႕က သတင္းစာထဲတြင္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က တရားသူႀကီး မစၥတာ အင္တိုနင္စကာလီယ (Antonin Scalia) ႐ုတ္တရက္ ကြယ္လြန္သြားေသာ သတင္းပါလာခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်န္မက္ေကာနယ္ (Mitch McConnell) က စကာလီယာ မိသားစု ထံသို႕ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းသဝန္လႊာပို႕ရင္း၊ ဤသို႕ေၾကျငာလိုက္သည္။ “လြတ္သြားတဲ့တရားသူႀကီး ေနရာကို ေနာက္အသစ္တက္မည့္ သမၼတလက္ထက္က်မွ ခန္႔အပ္သင့္ပါတယ္။”
ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ အမ်ားသေဘာတူ ဟူေသာစာပိုဒ္သည္ အေရးပါပါသည္။ သို႕ေသာ္ျငား လည္း၊ အမ်ားသေဘာတူတိုင္း လူအနည္းစုကို အႏိုင္က်င့္ျခင္းကို မျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းေပးထားရပါသည္။ ယင္းဥပေဒျပဌာန္းခ်က္တစ္ခုမွာ၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ မည္သည့္ကိစၥကိုမဆို လႊတ္ေတာ္တြင္ အခ်ိန္အကန္႕အသတ္မရွိ၊ မည္သူကမဆို ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ျဖစ္သည္။ ယင္းျပဌာန္း ခ်က္သည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ကိုက္ညီေသာ္လည္း၊ ၄င္းကိုအေျခအေနအရျပင္ဆင္ခဲ့ရသည္။ ျဖစ္ပံုမွာ-
ႏွစ္ဆယ္ရာစုႏွစ္အစပိုင္းတြင္ ယင္းျပဌာန္းခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူ၍ အခ်ိဳ႔ေသာအမတ္မ်ားသည္ ကိစၥအခ်ိဳ႕ကို မၿပီးေအာင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဤေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ အက်ိဳးမဲ့ျဖစ္လာေသာအခါတြင္ ေအာက္ပါဥပေဒကို ျပဌာန္းလိုက္ရသည္။
လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္မ်ား၏သံုးပံုႏွစ္ပံုသေဘာတူညီသည့္အခ်က္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးမႈတစ္ခုကို ရပ္တန္႕ပစ္လိုက္ႏိုင္သည္။
သမၼတေဒၚနယ္ထရမ့္ သည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာတြင္ ေတာ္ေတာ္နာမည္ႀကီးပါသည္။ သို႕ေသာ္ျငားလည္း ဤကဲ့သို႕ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားသည္ ထရမ့္မတိုင္ခင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာတြင္ ရွိခဲ့ပါသည္။
သတိျပဳရမည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ၊ အခ်ိဳ႕ေသာ ဒီမိုကေရစီစံညႊန္း၊ စံႏႈန္းမ်ားအား ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း ကို အေျခခံဥပေဒက ခြင့္ျပဳထားပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒကို မခ်ိဳးေဖာက္ဘဲ၊ ဒီမိုကေရစီ၏ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္၍ ရပါသည္။
ထိုအေၾကာင္းကို ေနာက္ေဆာင္းပါးတြင္ ဆက္လက္၍ ေဖာ္ျပပါမည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
